Gdzie jesteś, piękny świecie
Sally Rooney
Dobrze pamiętam czas, kiedy nagle szturmem na listy bestselerów wdarła się Sally Rooney wraz ze swoją debiutancką książką “Normalni ludzie”. Oczywiście, zanim zdążyłam po nią sięgnąć, choć wymienioną książkę mam na półce, autorka zdążyła wydać już trzy powieści. I właśnie od najnowszej zaczęłam swoją przygodę z prozą literackiej gwiazdy. Bo dlaczegóż by nie?
O książkach Rooney wiedziałam właściwie tylko tyle, że traktują o współczesnych relacjach międzyludzkich. Nie da się również nie zauważyć, że albo jej prozę się kocha, albo nienawidzi. Ogólnie wzbudza gorącą dyskusję. Niektórzy zachwycają się niezmiernie, inni uważają, że w pisarstwie Sally Rooney nie ma niczego nowatorskiego. A ja…
Alice wprowadza się do wielkiego domu w nadmorskim miasteczku. Pewnego dnia umawia się przez Tindera z Felixem, pracownikiem magazynu. Choć ich pierwszą randkę trudno byłoby zaliczyć do udanych, coś zdecydowanie ich do siebie ciągnie. W Dublinie najlepsza przyjaciółka Alice, Eileen, wpada na Simona, przyjaciela i obiekt westchnień z dzieciństwa. Wszyscy są po trzydziestce, więc są jeszcze młodzi. Jednak można śmiało rzec, że życie już zaczyna dawać im w kość. Pożądają się, odpychają, krzywdzą, uprawiają seks i martwią się o otaczający ich świat. A przede wszystkim starają się odnaleźć choćby okruchy tego tytułowego “pięknego świata”.
Wszystko wskazywało na to, że totalnie pokocham prozę Sally Rooney, bo uwielbiam zgłębiać istotę relacji międzyludzkich. Nie tylko w książkach. Zawsze interesuje mnie, co, na przykład, doprowadziło do rozpadu czyjegoś związku, od czego zaczynają się przyjaźnie bohaterów i tak dalej. Nie przeszkadza mi również, jeśli fabuła książki jest zbudowana na zasadzie: siedzą i rozmawiają. Przeciwnie, dogłębne poznanie postaci i wejście w jej umysł dostarcza mi sporo satysfakcji.
Na samym początku bałam się, że się totalnie odbiję od tej książki. Mamy tutaj do czynienia z dość nietypowo spisaną historią. Mam na myśli, dla przykładu, brak myślników przed wypowiedziami bohaterów. Czytelnik musi więc sam wyłuskać z nieoznaczonego ciągu tekstu dialogi i przyznam, że mnie to denerwowało. Kiedy już się przyzwyczaiłam to mogę stwierdzić, że to ma swój urok. Nie chcę przez to powiedzieć, że ta książka ma totalnie wysoki próg wejścia, bo nie, ale zdecydowanie trzeba przywyknąć do prowadzenia narracji w tym stylu.
I co ja mam napisać o tej książce? Czytałam ją dość długo jak na powieść, która liczy sobie z trzysta sześćdziesiąt stron. Z początku może się wydawać, że w tej historii nie ma niczego wyjątkowego. Ot, czwórka bohaterów po trzydziestce żyje swoim życiem, chodzi do pracy, umawia się na randki. I tak mniej-więcej do połowy jesteśmy obserwatorami codzienności Alice, Eileen, Felixa i Simona. Czytamy wymianę maili pomiędzy Eileen i Alice. Czytelnik konfrontuje ich spojrzenie na świat ze swoim spojrzeniem na świat. Bo i trudno nie konfrontować i nie myśleć o tej książce w trakcie lektury i długo po odłożeniu jej na półkę. Wspomniałam o połowie powieści, gdyż z samego początku wszystkie interakcje bohaterów wydają się dość normalne. Dopiero później zaczyna się dostrzegać, że coś tu jest nie tak. Teraz takie niepokojące zachowania określa się czerwonymi flagami i w opowieści Rooney jest tych czerwonych flag całkiem sporo. Powiem wprost, że chodzi tutaj o toksyczne relacje. Bo i nie jest tajemnicą, że autorka opisuje relacje swoich bohaterów od tej nieładnej strony, że się tak wyrażę.
Nie mogę powiedzieć, że polubiłam bohaterów ani że kibicowałam mocno któremuś z nich. Było mi za to bezdennie przykro, że ich codzienność wygląda tak, jak wygląda. Jest jakaś taka krzywa. Brzydka i toksyczna. Bo i nikt tu optymistycznie nie patrzy na swoją przyszłość i na kondycję ludzkości. Spotkałam się z zarzutami, jakoby proza Sally Rooney była bardzo powierzchowna i ten zarzut oddalę. Proza, która skłania do refleksji nie może być płytka. Powiedziałabym, że nie tylko skłania do refleksji, ale uwiera i wywołuje wewnętrzny sprzeciw. Kawał dobrej literatury.
Informacje o książce:
Tytuł: Gdzie jesteś, piękny świecie
Tytuł oryginału: Beautiful World, Where Are You
Autor: Sally Rooney
ISBN: 9788328096172
Wydawca: WAB
Rok: 2022
