Szkło / Człowiek honoru
Paweł Mossakowski
Paweł Mossakowski to scenarzysta filmowy i producent. Pracował przy takich głośnych filmach, jak: „Poranek kojota”, „Komornik” czy „Drogówka”. Jest również krytykiem filmowym, autorem sztuk teatralnych i pisarzem. W wydanej przez wydawnictwo W.A.B. książce, Mossakowski zdecydował się na umieszczenie dwóch opowiadań w jednym woluminie. W obu historiach głównymi bohaterami są mężczyźni i ich perypetie życiowe.
„Szkło” to historia życia Tomasza Zwierzchowskiego. Właściwie to opowiadanie może nosić tytuł „Alkoholik. Studium przypadku”. Tomasz jest bowiem alkoholikiem. Poznajemy go w momencie, gdy bez alkoholu nie potrafi już normalnie funkcjonować. Nie dba zbytnio o wygląd zewnętrzny, o to co będzie jadł. Doskonale opanował za to technikę picia i leczenia kaca. Bohater sam zdradza nam, jak to wszystko się zaczęło:
„Wbrew pozorom zacząłem późno, chyba w trzeciej klasie liceum. Byłem wtedy bardzo nieśmiały, ciągłe uwagi ojca w stylu: niczego nie umiesz zrobić porządnie zrobiły swoje – uważałem się za kompletnego życiowego nieudacznika. Aż kiedyś dałem się namówić, przyszedłem na urodziny kolegi z klasy i wypiłem u niego swój pierwszy kieliszek. Było to, jak pamiętam, kwaśne wino Gellala, marny tunezyjski sikacz, ale odmienił całkowicie moje życie”.
Nałóg wciągał Tomasza w swoje sidła powoli. Widzimy to doskonale w kolejnych rozdziałach. Każdy z nich to niejako osobny akt dramatu: „Spacer w dalszą przeszłość”, „Drugie przebudzenie”, „Impreza”. Opowiada nam o swoim domu, dzieli się historią działania w konspiracji za czasów PRL-u. Wreszcie opowiada o swoich związkach z kobietami. Różnie się one układały, dość powiedzieć że Tomasz jest teraz sam. No może niezupełnie sam. Mieszka bowiem z psem o imieniu Bułka, z którym jest bardzo zżyty. Codziennie wyprowadza go na spacer i bardzo się o niego troszczy. Pewnego razu z Tomaszem chce się spotkać zagraniczna gwiazda, przebywająca z wizytą w Polsce. Czego może chcieć od zmęczonego życiem alkoholika? Czy zgodzi się on w ogóle na to spotkanie.
„Szkło” to przejmujące studium upadku człowieka. To opowieść o niespełnionej miłości. O tym, jak alkohol może zawładnąć życiem człowieka tak bardzo, że już nic więcej się nie liczy. Tomasz jest mądrym człowiekiem. Posiada konkretny zawód, który mógłby przynosić mu niemałe dochody. Sam siebie przekonuje, że wszystko ma pod kontrolą, że to on decyduje o swoim życiu. Niestety, tak naprawdę decyduje o nim alkohol. Bohater toczy trudną walkę z nałogiem. Czy zawalczy o swoją przyszłość? Ważniejsze będzie uczucie do kobiety, czy do alkoholu? „Szkło” przynosi nam odpowiedź na wszystkie te pytania.
W zupełnie innej konwencji utrzymana jest druga historia pod tytułem „Człowiek honoru”. Paweł wraz z Dorotą lecą na wakacje. Tym samym samolotem podróżują głośno zachowujące się i przeszkadzające innym dwie pary. Krótkie spojrzenie Pawła sprawia, że szufladkuje ich jako gangsterów, lub co najmniej ludzi podejrzanych. Mężczyźni to napakowane osiłki ze złotymi łańcuchami na szyi, którym towarzyszą mocno umalowane i obwieszone biżuterią długonogie blondynki. Paweł szybko uświadamia sobie, że jego opinia może być błędna, bowiem:
„w Polsce wszystko się przemieszało i trudno się teraz zorientować, kto jest kto: myślisz dresiarz, a to student uniwersytetu, myślisz profesor, a to glazurnik, myślisz menel, a okazuje się, że poeta”.
Wakacje przebiegają w miarę spokojnie. Wszystko zmienia się za sprawą pewnego brzemiennego w skutki wydarzenia. Nagle jeden z osiłków staje się dłużnikiem Pawła. Po powrocie do Warszawy nie daje o sobie zapomnieć. Za wszelką cenę chce spłacić dług wdzięczności. W końcu Paweł znajduje okazję, by poprosić dłużnika o pomoc. Czy w końcu odzyska spokój?
„Człowiek honoru” to utrzymana w specyficznej konwencji historia obyczajowo – kryminalna. Autor pokazuje, że zwykły zbieg okoliczności może mieć duży wpływ na nasze życie. Daje też czytelnikowi zagadkę – co w tej historii jest prawdą, a co tylko efektem bujnej wyobraźni Pawła?
Chociaż bohaterów obu opowiadań dzieli bardzo wiele rzeczy, to jednak jest coś, w czym są do siebie podobni. Mianowicie są dobrymi ludźmi, którzy zmagają się z własnym życiem. Przed podjęciem decyzji w ich głowach toczy się swoista dyskusja „anioła z diabłem”. Jeden głos jest racjonalny, namawia do pozytywnych zachowań, drugi natomiast podszeptuje inne rozwiązanie.
Jeżeli chcecie poznać dwie zupełnie różne, ale tak samo nieoczywiste historie to sięgnijcie do tych opowiadań. Dla fanów twórczości Pawła Mossakowskiego.
Informacje o książce:
Tytuł: Szkło / Człowiek honoru
Tytuł oryginału: Szkło / Człowiek honoru
Autor: Paweł Mossakowski
ISBN: 9788328047617
Wydawca: WAB
Rok: 2017
