Grający wiatr i inne nowele
Henryk Zbierzchowski
Wzięłam się za zbiór nowel, bo miałam ochotę na krótkie opowiadania, a prawdę mówiąc Henryka Zbierzchowskiego nie znałam dotąd (wstyd!) i chciałam odetchnąć od współczesnych książek. Ten poeta, pisarz, dramatopisarz z przełomu XIX i XX wieku tworzący w przedwojennym Lwowie, nagradzany przed wojną za swoją twórczość jest dzisiaj zapomniany, a pisał ciekawie i był bardzo ceniony w swoich czasach.
Od pierwszych stron zachwyciły mnie te nowele.
„Wiatr usnął, na niebie nie zoczysz ani jednej chmurki, gwiazdy wykwitają w przestworzu, jak kwiaty na łące… A bór gra… Majestatyczny to dziwny szum… Rozpoczął się on gdzieś w najtajniejszych głębiach i szerzy się aż na krańce lasu… Rozkołysały się nieruchome konary…”
Niesamowicie poetyckie opisy przyrody, tak sugestywne, że słyszę w wyobraźni szum lasu, zapach poszycia i liści. W fabule baśniowe zdarzenia mieszają się z rzeczywistością, ożywają posągi, bajkowe postaci mieszają się z rzeczywistymi bohaterami, jak w noweli „W tę dziwną jedyną noc”, czy w tytułowym opowiadaniu „Grający las”. W „Przygodzie małego Zbysia” świat pokazany jest z punktu widzenia kilkuletniego Zbysia, z perspektywy malucha pokazani są dorośli, autor po mistrzowsku w niewielu słowach potrafi zawrzeć charakter postaci, pokazać ich reakcje i zachowania. „Tchórz” kapitalnie oddaje zachowania ludzi w sytuacji zagrożenia, choć nierealnego. Bardzo prawdziwe są reakcje i odruchy, które ujawniają się pod wpływem emocji. W innych nowelach mistrzowsko opisana jest nieszczęśliwa miłość i nie ma tu nic z kiczu, czy taniego melodramatu, bo przecież „Niezbadane są drogi, któremi kroczy dusza kobiety”. Zawód miłosny opisany jest tak, że aż boli i zostawia pustkę w sercu czytelnika. O postaciach autor pisze ciepło, relacjonuje tylko wydarzenia, a osąd zostawia czytelnikowi. Widać, że kocha ludzi z ich różnorodnością, niedoskonałościami, wadami i zaletami, ludzi, w których zachowaniu nic nie jest tylko czarne, albo białe, ale ma oprócz tego wiele odcieni szarości.
Życie w dzisiejszych czasach pędzi na oślep, nie ma czasu na odpoczynek, zamyślenie, złapanie oddechu, gnamy przed siebie, byle dalej, byle więcej. Rzadko umiemy odetchnąć, odpocząć, czy zwyczajnie ponudzić się leniwie. Współczesna literatura, czy film też często goni do przodu i nie zostawia miejsca na zastanowienie się, a natłok informacji bombardujących nas zewsząd w telewizji i internecie nie zostawia chwili na przemyślenia. Opowiadania z tomu „Grający las i inne nowele” pozwalają zatrzymać się w czasie, oderwać się od rzeczywistości i kontemplować naprawdę dobrą literaturę, choć pisaną językiem niedzisiejszym, ale za to piękną, poetycką polszczyzną. Autor w krótkiej formie, jaką jest nowela, kapitalnie potrafi zawrzeć historie i charaktery zwykłych ludzi, a opisy miejsc są tak obrazowe, że widzimy je jak na żywo przed oczami.
„I tylko wodospady szumiały w dole głucho i monotonnie, a woda, rozbijając się z olbrzymią siłą o kamienie, wzbijała ku górze białe, skłębione obłoki mgły wodnej, na których wnet zachodzące słońce malowało kolorowe miraże”.
Nie spodziewałam się, że biorąc do ręki e-booka, w ciemno, bez wcześniejszego przeczytania opinii, czy recenzji trafię na tak dobrą książkę. Niezwykle mi odpowiada styl autora, bardzo lubię takie ciepłe i pełne szacunku podejście do człowieka, a opisy przyrody są genialne, ale nie nadmiernie rozbudowane. Lubię nowele i opowiadania, ale niewielu pisarzy potrafi zmierzyć się z tą formą opowieści, gdyż wymaga to niezwykłej umiejętności zawarcia w niedługim tekście zwartej, przemyślanej fabuły, z charakterami bohaterów zarysowanymi w niewielu słowach. Henrykowi Zbierzchowskiemu udało się to w stu procentach. Zostałam jego fanką.
Polecam ten tomik osobom, które cenią sobie piękny język opowieści, chcą odetchnąć czytając spokojne, ciepłe, chciałoby się wręcz powiedzieć przytulne, historie ludzi, nierzadko z elementem baśniowym. Nowele pisane prawie sto lat temu nic nie traciły na aktualności, postacie i sytuacje są żywe i mogłyby wydarzyć się w każdym czasie i wszędzie. Ja uśmiechałam się do siebie czytając te nowele, dały mi dużo radości w moim zagonionym i zapracowanym życiu.
Informacje o książce:
Tytuł: Grający wiatr i inne nowele
Tytuł oryginału: Grający wiatr i inne nowele
Autor: Henryk Zbierzchowski
ISBN: 9788379507986
Wydawca: Armoryka
Rok: 2020
