Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę
Marcin K. Schirmer
Książka „Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę”, jak wskazuje sam tytuł przedstawia losy wybranych wybitnych rodów, które miały znaczny wkład w kulturę i naukę. Czytelnik przeczyta w niej o historii tych rodzin, związkach, koligacjach, ale i poszczególnych jej członkach, którzy często osiągnęli światową sławę.
Co do formalnych aspektów książki, w odbiorze czytelnika – laika w dziedzinie wydawniczej, nie można jej niczego zarzucić. Przyjemny format i gramatura papieru, którego kremowy odcień pasuje do klimatu retro, jaki nadają załączone do tekstu fotografie sięgające XX w. Na dodatek mimo rozpiętości – książka ta ma ok. 500 stron, waga książki jest umiarkowana. Zabieranie jej jednak na podróż z plecakiem mogłoby niewygodne. Sama kilkakrotnie rozważałam taką możliwość, ale ostatecznie nigdy tego rozwiązania nie udało mi się wprowadzić, przez to też dość długo zabierałam się za tę książkę, raczej czytając ją „po kawałku”, czemu zresztą sprzyja struktura tej pozycji.
Całość składa się z 7 odrębnych rozdziałów, którym przypisano poszczególne rodziny. Każdy rozdział, zatytułowany odpowiednim nazwiskiem dzieli się na podrozdziały według „ogólnego opisu” rodziny i dalej według uznanych przez autora wybitnych jej przedstawicieli. Tak więc rozdziały podzielone są na 4-10 podrozdziałów, w zależności od opisanego rodu. Każdy rozdział tworzy więc niezależną część, a każda z tych części zawiera podobne elementy. Obok dość szczegółowo wnikającego opisu, chyba nawet jeszcze bardziej interesujący element książki stanowią załączone czarno-białe fotografie. Zasługują one na osobny komentarz. Sądzę, że archiwalny materiał ikonograficzny opublikowany w książce Marcina Schirmera stanowi znaczną wartość książki „Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę”. Część z umieszczonych tu zdjęć to prywatne zdjęcia, z rodzinnych zbiorów archiwalnych, inne pochodzą z osobistych albumów, a jeszcze inne zdjęcia należą do Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Są też te, które znajdziemy na Wikipedii. Ta różnorodność jest bardzo ciekawa, jedne zdjęcia mają charakter bardziej oficjalny, inne zupełnie odmienny, dający poczucie wkroczenia w osobisty świat osób, których losy przedstawiono w książce. Niezależnie od klimatu, dla dzisiejszego czytelnika większość zdjęć przedstawia świat już bardzo odległy. Niemniej jednak, wiele z tych zdjęć ma wartość estetyczną.
Co się tyczy treści książki, zastanawiające było dla mnie, a pewnie i jest dla potencjalnych czytelników, dlaczego właśnie te, a nie inne nazwiska pojawiają się w książce Marcina Schirmera? Chodzi tu o rodziny Curie, Estreicherów, Kossaków, Lilpopów, Lutosławskich, Młynarskich, Rubinsteinów i Żuławskich. Kwestię tę autor wyjaśnia we wstępie, tłumacząc konieczność ograniczenia treści do niewielkiej liczby przykładów. Jak czytamy, zamierzeniem autora było przedstawienie losów rodzin, które wniosły duży wkład w rozwój różnorodnych dziedzin nauki i sztuki. I tak, pierwsza część przedstawia historię Curie – znanej w świecie nauk ścisłych.
Czytelnik zostaje zapoznany z osiągnięciami i historią losów noblistów, ale nie tylko, kto by przypuszczał, że ktoś w rodzinie tak znanej w dziedzinie chemii i fizyki, mógłby zasłynąć choćby jako reporter wojenny? Drugi rozdział poświęcono rodzinie Estreicherów, szczególnie Dominikowi Franciszkowi – wybitnemu malarzowi, Alojzemu – byłym rektorze Uniwersytetu Jagiellońskiego i ich krewnym, którzy sukcesywnie tropili skarby polskiej kultury. W trzecim rozdziale opisano rodzinę i osiągnięcia Kossaków, którzy szczególnie wsławili się w dziedzinie literatury i sztuk wizualnych, choć nie tylko. Nazwisko to popularnie kojarzone jest z męskimi przedstawicielami rodu, ale w niniejszej książce opisano bardzo ciekawe i doniosłe historie kobiet o tym nazwisku. Czwarta część dotyczy rodu Lilpopów. Jest to jedna z tych rodzin, których przedstawiciele działali w bardzo różnorodnych dziedzinach. Zgrabnie ujmuje to tytuł podrozdziału opisującego losy rodziny „Od małych trybików do wielkich inwestycji”. Podobną różnorodność działalności rodzin, które miały wkład w rozwój polskiej kultury, przedstawia rozdział Piąty, o Lutosławskich. Ostatnie dwa rozdziały dotyczą Młynarskich i Rubinsteinów najczęściej kojarzonych z postacią Wojciecha Młynarskiego oraz Żuławskich znanych jako artystów pędzla i pióra. Słowem: dla zainteresowanych biografistyką, pasjonatów czasów przedwojennych może to być ciekawa pozycja.
Informacje o książce:
Tytuł: Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę
Tytuł oryginału: Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę
Autor: Marcin K. Schirmer
ISBN: 9788328706286
Wydawca: Muza
Rok: 2017
