Wspomnienia przyszłości
Siri Hustvedt
”Widzę siebie jako niedorzeczność.”
S.H. zwana również Minnesotą, pomagając matce w przeprowadzce, odnajduje zeszyt ze swoimi wspomnieniami i szkicami nieukończonych powieści. Zapiski obejmują jeden rok jej życia, kiedy mieszkała sama w obskurnym nowojorskim mieszkaniu. Wtedy miała dwadzieścia kilka lat, wzięła rok wolnego na studiach i planowała po prostu spędzić dwanaście miesięcy na pisaniu.
Minęło czterdzieści lat od wydarzeń opisanych w dzienniku i teraz dojrzała już kobieta spogląda z dystansem na swoją przeszłość, nierzadko analizując swoje zachowanie. Młoda Minnesota zawiera ważne przyjaźnie, pracuje nad powieścią i podsłuchuje przez ścianę swoją sąsiadkę, Lucy Brite, która w dialogach prowadzonych z samą sobą przekazuje jej mimowolnie kawał historii swojego życia.
“Miałam dwadzieścia trzy lata, licencjat z filozofii i literatury angielskiejz St. Magnus College (niewielkiej, założonej przez norweskich imigrantów uczelni humanistycznej w Minnesocie), pięć tysięcy dolarów na koncie oraz zwitek banknotów, które zaoszczędziłam, gdy przez rok po studiach pracowałam jako barmanka w rodzinnym Webster i mieszkałam u rodziców, ponadto maszynę do pisania marki Smith Corona, komplet narzędzi przybory kuchenne sprezentowane przez matkę i sześć pudeł książek.”
Kiedy tylko zobaczyłam opis “Wspomnień z przyszłości”, wiedziałam, że ta powieść przypadnie mi do gustu. Uwielbiam powieści o kobietach. Książka Siri Hustvedt to bardzo przemyślana podróż ku przeszłości. W dodatku bez wyraźnie zarysowanego celu, ale tutaj ważniejsza jest sama podróż niż jej cel.
“Wspomnienia przyszłości” czyta się naprawdę bardzo szybko. Autorka ma niezwykle lekki i przyjemny styl, co wcale nie czyni go prostackim ani nie ujmuje mu pewnej poetyckości. Kolejne strony błyskawicznie uciekają spod palców. Chce się więcej i więcej prozy Hustvedt. W Minnesocie nie ma pozornie niczego niezwykłego. Chce prowadzić samodzielne życie, pisze, nawiązuje przyjaźnie… A jej narracja jest prowadzona w taki sposób, że aż łaknie się jej zwyczajnej codzienności, a jej osobę da się zwyczajnie lubić. Jest niezwykle oczytana i inteligentna i umie to wykorzystać, przykładowo zamykając usta napotkanemu facetowi, który potraktował ją protekcjonalnie.
Autorka nie przeprowadza nas tylko i wyłącznie przez kilka miesięcy z życia swojej bohaterki, ale przedstawia także fragmenty powieści, którą Minnesota pisała. Te urywki ze “strony” (tak zwraca się do dziennika nasza główna bohaterka) również są niezwykle interesujące.
Jest coś niezwykle ujmującego w powieściach o pisarkach. Cóż, przynajmniej ja zwykle znajduję w nich to “coś”, co trafia prosto do mojej duszy. Całkiem niedawno zachwyciłam się “Kochankami i pisarzami” Lily King, która pod pewnymi względami jest dość podobna do opowieści Hustvedt. W obydwu książkach obserwujemy próbę spełnienia marzeń i pragnienie życia na własnych warunkach.
Trudno jednoznacznie, tak w jednym zdaniu, określić byłoby, o czym są “Wspomnienia przyszłości”. Na pierwszy plan wysuwa się ta swoista konfrontacja między młodą Minnesotą i jej obecnym odbiciem. Piszę konfrontacja, bo główna bohaterka nie tylko wspomina, ale również analizuje swoje zachowania i wydarzenia z przeszłości, zastanawiając się, co mogła zrobić, żeby przykładowo nie dopuścić do pewnych rzeczy, które jej się przydarzają. Miejscami nawet używa narracji trzecio-osobowej pisząc o sobie, żeby nabrać dystansu i w końcu utwierdzić się w banalnej prawdzie, że każde zdarzenie z życia zostawia w człowieku ślad i kształtuje jego obecny obraz. Wątki w tej książce przypominają mi kręte drogi: niektóre biegną równolegle do siebie, niektóre po pewnym czasie się rozdzielają a niektóre w końcu po pewnym czasie na stałe się łączą. Podobnie jak w życiu, które przecież też nie jest linearne. “Wspomnienia przyszłości” traktuje też o pamięci. O tym, jak jest ważna. Że potrafi być wybiórcza i że to, jak coś zapamiętujemy, nie zawsze ma stuprocentowe odniesienie w rzeczywistości. Mamy też dość tajemniczą historię Lucy Brite, głośnej sąsiadki zza ściany, której historia też nurtuje czytelnika i która ma dość nieoczekiwany finał.
“Powiem ci jednak znowu, że jedna historia prowadzi do następnej. Jedna historia staje się drugą i wiele historii to w jakiś sposób ta sama historia.”
Lektura “Wspomnień przyszłości” to była dla mnie sama przyjemność. Jak się okazało, mam już na półce jedną książkę tej autorki, po którą teraz muszę szybciej sięgnąć.
Informacje o książce:
Tytuł: Wspomnienia przyszłości
Tytuł oryginału: Memories of the Future
Autor: Siri Hustvedt
ISBN: 9788328087750
Wydawca: WAB
Rok: 2021
