Pielgrzymka wewnętrzna. Podróż medytacyjna
Laurence Freeman OSB
„Medytacja jest uniwersalną praktyką duchową, znaną we wszystkich wielkich religiach rodziny ludzkiej. Nie dziwi więc, że odnajdujemy ją także w chrześcijaństwie (s. 9)”
stwierdza o. Laurence Freeman OSB, autor „Pielgrzymki wewnętrznej…”. A ja spytam przewrotnie: Czy aby na pewno nie dziwi? Wszystkich równie „zadziwionych” i zaintrygowanych zachęcam do lektury licznych publikacji tego autora, które ukazały się na rynku polskim dzięki Wydawnictwu Benedyktynów „Tyniec”.
Autor, angielski benedyktyn i uczeń o. Johna Maina OSB to jeden z najbardziej charyzmatycznych nauczycieli duchowych katolickich i niewątpliwy autorytet w dziedzinie medytacji dla współczesnych chrześcijan. Dostrzegając kryzys dzisiejszego Kościoła oraz potrzebę głębokiej duchowości wśród wiernych na całym świecie, kontynuuje dzieło życia swojego mistrza – sięga do monastycznej tradycji Ojców Pustyni i przywraca dzisiejszemu chrześcijaństwu jego „wewnętrzny”, kontemplacyjny wymiar. Czyni to poprzez nauczanie tego, czym jest prawdziwa modlitwa – „modlitwa serca” oraz przekazywanie instrukcji, jak ten stan (tak głębokiej modlitwy) osiągnąć. Jako drogę do niego proponuje naukę prostej medytacji opartej na chrześcijańskiej mantrze „MARANATHA” i zachęca do jej praktyki.
Jestem przekonana, że zaproponowany przez ojca Freemana kierunek może stać się początkiem odnowy duchowej dla nie jednego człowieka – począwszy od gorliwie praktykującego katolika, poprzez wątpiącego i poszukującego, na agnostykach skończywszy.
Pozycja zatytułowana „Pielgrzymka wewnętrzna. Podróż medytacyjna” stanowi kontynuację i rozszerzenie zagadnień podjętych przez o. Laurence’a Freemana w „Medytacji chrześcijańskiej” (którą również została zrecenzowana na MoznaPrzeczytac.pl). Z tego powodu bardziej odpowiednia będzie dla osób, które już zapoznały się z „medytacyjnym ABC” o. Freemana i mają za sobą pierwsze doświadczenia praktyki. Chociaż pozycje te nie są ponumerowane, intuicyjnie w pierwszej kolejności sięgnęłam po „Medytację chrześcijańskiej…”, a następnie po „Pielgrzymkę wewnętrznej…” – i tę kolejność lektury mogę polecić.
Czytelnicy „Medytacji chrześcijańskiej…” odnajdą w „Pielgrzymce wewnętrznej…” powtórzenie najważniejszych treści: wyjaśnienie istoty modlitwy i kontemplacji; omówienie biblijnego Kazania na Górze jako Chrystusowej lekcji głębokiej modlitwy serca czy metaforę „koła modlitwy”. Dwa z pięciu rozdziałów zawarto, w podobnej lub niemalże niezmienionej formie, w obu tych publikacjach; jeden z nich poświęcony jest praktyce medytacji chrześcijańskiej, drugi – Światowej Wspólnocie Medytacji Chrześcijańskiej. Pewne novum stanowią zaś dwa rozdziały (liczące łącznie 30 stron) opisujące symbole (medytacyjnej) podróży oraz cztery poziomy umysłowej świadomości, przez które przechodzi każdy medytujący. Czytelnicy, którzy mieli okazję zapoznać się z innymi publikacjami tego autora, doskonale znają jego charakterystyczny styl – prosty w formie, głęboki w treści; bogaty w odniesienia do tradycji i religii Wschodu.
Zgodnie z tym, co sugeruje tytuł recenzowanej publikacji, poświęcona została ona podróży medytacyjnej. Ojciec Laurence pięknie nazwał ją „wewnętrzną pielgrzymką”. Zgodnie z tradycją chrześcijańską, każdy człowiek jest tutaj, na Ziemi, pielgrzymem. Doskonale zdawali sobie z tego sprawę Ojcowie Pustyni – ojcowie tradycji monastycznej – na których powołuje się o. Freeman podczas analizy etapów „wewnętrznej pielgrzymki”. Stwierdzenie to staje się szczególnie aktualne także dla tych, którzy zaczynają medytować dzisiaj – oni także wyruszają w szczególną pielgrzymkę – najgłębszą, najpiękniejszą i być może najtrudniejszą. Medytujący chrześcijanie prawdopodobnie nie mają jednak na swojej drodze tylu przewodników, co medytujący w tradycji Wschodu. Z pomocą w tym zagubieniu przychodzi im właśnie ojciec Laurence Freeman.
Ten niezwykle charyzmatyczny angielski benedyktyn oraz wybitny znawca i praktyk medytacji chrześcijańskiej (więcej o autorze tutaj: ) na tej drodze stawia „wewnętrznym pielgrzymom” kolejne drogowskazy. Lecz nie daje – o czym przekonali się Czytelnicy innych jego publikacji – gotowych odpowiedzi. Zachęca natomiast – w charakterystycznym dla siebie stylu – do tego, by szukać ich samemu, po swojemu, w swoim sercu, niekoniecznie zaś w instytucjach czy autorytetach zewnętrznych. I przekonuje z mocą, iż właśnie tego nauczał Chrystus:
„Jezus był nauczycielem kontemplacji. (…) zaczyna od tego, by nie dać złapać się w zewnętrzność modlitwy, w jej formy wyrazu. Zamiast tego należy pójść do tzn. serca i tam szukać obecności Boga” (s. 16).
W swoich dość odważnych i dość rewolucyjnych poglądach idzie nawet dalej, stwierdzając z mocą:
„Gdy Jezus nauczał modlitwy i życia duchowego, nie przykazywał, że mamy chodzić do kościoła lub synagogi, że mamy dopełnić tego czy innego religijnego rytuału albo obrzędu, słuchać kapłanów i księży, podporządkować się utartym konwencjom” (s. 16).
Poglądy tego autora nacechowane są tak wielką otwartością i tolerancją, że z całkiem dużym prawdopodobieństwem mógłby on stać się przewodnikiem duchowym także dla wielu niewierzących lub tych, którzy z różnych powodów odeszli od instytucjonalnych form religijności. Niech poświadczy o tym chociażby poniższy fragment recenzowanej publikacji:
„Są też i tacy, którzy mają swoje własne formy modlitwy, bez jawnej religijności. Ćwiczenia fizyczne, jogging, joga, spacery na łonie natury, różne wyrazy artyzmu i sztuki mogą przybrać dla niektórych ludzi formę ćwiczeń duchowych. Te z kolei są w swej istocie modlitwą” (s. 11).
„Wewnętrzną pielgrzymkę…” oczywiście polecam, a wszystkich zaintrygowanych osobowością i poglądami o. Freemana (i medytacją) zachęcam do obejrzenia jego wykładu poniżej.
Informacje o książce:
Tytuł: Pielgrzymka wewnętrzna. Podróż medytacyjna
Tytuł oryginału: The Inner Pilgrimage. The Journey of Meditation
Autor: Laurence Freeman OSB
ISBN: 9788373543843
Wydawca: TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów
Rok: 2011
