Operacja Franciszek. Sześć medialnych mitów na temat papieża
Tomasz P. Terlikowski
Ty także spodziewasz się rewolucji w Kościele, która ma nadejść wraz z pontyfikatem nowego papieża? Chcesz dowiedzieć się, dlaczego Franciszek zamieszkał w domu św. Marty? Intrygują Cię PRAWDZIWE motywy niekonwencjonalnych decyzji i nowatorskich działań nowego papieża? Chcesz poznać KONTEKST wypowiadanych przez niego, kontrowersyjnych słów po to, by lepiej je rozumieć?
Odrzuć serwowaną Ci medialną papkę, zacznij analizować pełne teksty przemówień papieża Franciszka i interpretować je samodzielnie. Do tego przekonuje Tomasz Terlikowski, dziennikarz, publicysta i filozof, w swojej najnowszej książce pt. Operacja Franciszek. Sześć medialnych mitów na temat Papieża.
Ja sama do tej książki podeszłam, muszę przyznać, z dużym dystansem i sporą dozą sceptycyzmu. Jednakże okazała się ona przysłowiowym „kawałkiem dobrej roboty”. Dziennikarskiej i społeczno – religijnej.
Nieco ponad rok temu zewsząd bombardowały nas newsy typu: „Nowy papież odmówił zamieszkania w pałacu papieskim i pozostanie w domu św. Marty”, „Franciszek jeździ rowerem/ metrem”, „Nowy papież w starych butach” i tym podobne. Tych kilka faktów miało przesądzić o kierunku pontyfikatu nowego papieża, okrzykniętego przez media na całym świecie za rewolucjonistę i reformatora, a nawet „anarchistę”, burzącego wielowiekowy ład i prządek Kościoła. Każdego kolejnego dnia media serwowały nam kolejne porcje informacji, które umacniały wrażenie reformatorskiego stylu tego pontyfikatu. „Lewicowy i antyklerykalny Franciszek zwolennikiem teologii wyzwolenia!” „Nowy papież zmieni stanowisko Kościoła w sprawie antykoncepcji, homoseksualistów oraz komunii świętej dla rozwodników!” „Antyklerykalny papież gani duchowieństwo za zbytnie bogactwo”. I tym podobne.
Jak stwierdza i udowadnia autor „Operacji Franciszek”, jest to wyłącznie WRAŻENIE, a nie prawdziwy obraz. W całości wykreowane przez media. Autor, radykalny i prokatolicki, stawia sobie za cel rozpracowanie tego mechanizmu i ukazanie prawdziwego oblicza nowego papieża i jego pontyfikatu. Aby cel ten zrealizować, identyfikuje 6 medialnych mitów wykreowanych wokół Franciszka i jego nauczania, po czym każdy z nich metodycznie odczarowuje.
Czyni to, muszę obiektywnie przyznać, bardzo trafnie i rzetelnie.
Jak wygląda ten mechanizm według Terlikowskiego, autora „Operacji Franciszka”? Otóż, już od pierwszych minut pontyfikatu kolejnego następcy św. Piotra zaczyna toczyć się narracja, której bieg wyznacza pierwszy uśmiech, pierwszy gest, spojrzenie i słowa nowego papieża. Teraz wystarczy jedynie „utrzymać ciągłość” owej narracji, dokonując skrzętnej selekcji faktów oraz poddając je odpowiedniej interpretacji. Machina „ramowania nowego papieża” ruszyła. Od samego początku tworzą ją (a przynajmniej nadają jej ton) współczesne mass media. Jak przekonuje Terlikowski, wizerunek nowego papieża jest co najmniej zafałszowany i stanowi efekt manipulacji mediów, których celem stało się stworzenie swoistego pope-idola. Ten papież w wersji light stanowi jednakże „tanią podróbkę swojej oryginalnej wersji”, zaś autor wkłada wiele wysiłku i trudu, by ukazać prawdziwe oblicze Franciszka. Moim zdaniem – czyni to z sukcesem.
Według mnie, publikacja ta przede wszystkim z sukcesem realizuje obrany przez autora cel. Czytelnik, który sięga po nią, przeczytawszy notkę na okładce, nie powinien być zatem rozczarowany.
Duża zaletą tej pozycji jest obszerna bibliografia, do której dotarł Terlikowski. Została ona w całością dołączona do publikacji, więc zainteresowany Czytelnik ma możliwość poszerzenia swojej wiedzy z tego zakresu. Co więcej, przytaczane obszerne fragmenty i dokładne przypisy do wszystkich cytowanych i wspominanych źródeł medialnych umożliwiają dociekliwym weryfikację ich autentyczności oraz rozróżnienie, w którym momencie kończą się fakty, a zaczyna ich interpretacja (o ile oczywiście jest to możliwe…).
Przyznaję, aczkolwiek niechętnie, iż sama uległam tej medialnej mistyfikacji wokół nowego papieża. Natomiast pełne teksty przemówień Franciszka, zawarte w książce Terlikowskiego, pozwoliły mi ujrzeć wiele kwestii w zupełnie innym świetle. Lepiej zrozumiałam także mechanizm działania mass mediów, tutaj przedstawiony bardzo wyraźnie, dogłębnie, z przytłaczającą ilością „dowodów”. Momentami naprawdę trudno było mi uwierzyć, że żyjemy w „aż takim medialnym Matrixie”. Wiem, może jestem zbyt naiwna… Ale najprawdopodobniej (według Terlikowskiego) nawet sam Franciszek jest nieświadomy tego, w jaki sposób postrzegają (a może raczej kreują) go światowe media i jak tym samym wypaczają jego przekaz.
Niekoniecznie odpowiadała mi natomiast retoryka tej publikacji. W moim odczuciu jej wymowa jest zbyt… ostra, agresywna. Ktoś inny nazwałby ten styl może ultraradykalnym konserwatyzmem… Cóż, wszystkich o bardziej liberalnych czy ten umiarkowanych poglądach ostrzegłam.
Chociaż sama nie gustuję w tego typu tematyce ani nie preferuję takiego stylu retoryki, to jednak polecam „Operację Franciszek”. Wszystkim zainteresowanym zarówno najnowszą historią Kościoła, jak i publicystyką oraz mechanizmami działania mass mediów. Myślę także, iż ten, kto sięgnie po książkę Terlikowskiego, aby być lepszym Chrześcijaninem, znajdzie w niej sporo materiału do refleksji. W każdym razie na pewno głębiej i pełniej zrozumie przekaz papieża Franciszka.
Informacje o książce:
Tytuł: Operacja Franciszek. Sześć medialnych mitów na temat papieża
Tytuł oryginału: Operacja Franciszek. Sześć medialnych mitów na temat papieża
Autor: Tomasz P. Terlikowski
ISBN: 9788364095160
Wydawca: Fronda
Rok: 2014
