Siostry. Kresy. Zsyłka. Wielki Świat
Agnieszka Lewandowska-Kąkol
Jestem zachwycona! Jestem poruszona i wzruszona! Jestem pod ogromnym wrażeniem książki pani Agnieszki Lewandowskiej – Kąkol pt. „Siostry. Kresy, zsyłka, wielki świat.” Pierwszy raz sięgnęłam po książkę tej autorki, a już wiem na pewno, że nie będzie to moje ostatnie spotkanie z jej pisarstwem.
Bohaterkami powieści „Siostry” są trzy siostry – Ludmiła, Barbara i Helena, rodowite wilnianki, których dzieciństwo przebiega w szczęśliwej, polskiej rodzinie, pełnej miłości. To wszystko przerywa nagle wybuch wojny, która nie tylko zabiera im na zawsze ojca, ale i rodzinny dom, wraz z poczuciem bezpieczeństwa. Siostry z matką zostają zesłane do odległego Kazachstanu. Już sama podróż bydlęcymi wagonami to koszmar, który nie każdy był w stanie przetrwać. Siostrom i ich matce to się jednak udaje i po długiej, trwającej wiele tygodni podróży docierają do baraków na stepach Kazachstanu. Tam skierowano je do wycieńczającej, wymagającej ponadludzkich sił pracy. Matka dziewcząt, najsłabsza z nich, nie wytrzymała obozowych i karnych warunków i zmarła po paru miesiącach. Siostry zostały same, ale wspierały się nawzajem w każdej sytuacji. Nie było im łatwo również z tego względu, że właśnie Polacy byli tam grupą szczególnie znienawidzoną przez zamieszkujących obóz Ukraińców. Miejsce to było walką o przetrwanie. Z jednej strony stali żandarmi wojskowi, którzy za najmniejsza próbę uchylenia się od pracy, mogli pozbawić życia, z drugiej strony wrogo nastawiona ludność ukraińska i bardziej życzliwi rdzenni Kazachowie. Ale dzięki determinacji i silnym więzom rodzinnym, siostry przetrwały. Po ogłoszeniu amnestii w 1941 roku, kobiety postanowiły okrężną drogą wracać do ojczyzny. I tu spotyka je przykra niespodzianka. Jedna z nich, dotąd nierozłącznych, postanawia pozostać w Związku Sowieckim. Zatrzymuje ją tu miłość do obozowego przyjaciela, Rosjanina, Jurija. Na miejsce swego życia wybiera wrogie imperium, co jest nie do pojęcia dla pozostałych sióstr. Rozłąka jest trudna, ale konieczna. Dwie siostry wyjeżdżają na południe, by tamtą droga dostać się do Europy. Niestety, i one zostają przez dziwne i pokrętne koleje losu rozdzielone. Każda z nich zaczyna życie na własny rachunek. Każda od tej pory ogląda świat swoimi oczami, każda z nich jest zupełnie gdzie indziej – w różnych częściach świata, w różnych środowiskach i w różnych splotach zdarzeń politycznych. Los powojenny rozrzuca je niemal po całym świecie. Te powojenne drogi też nie są łatwe. Wolność na Zachodzie bądź pozory wolności w bloku wschodnim również przynoszą rozczarowania i rodzą dużo wewnętrznych konfliktów. Potrafią też przebudować sposób myślenia i przewartościować dotychczasowe myślenie. Okazuje się, że sposób postrzegania świata bardzo mocno zależy od miejsca na ziemi i środowiska, w którym się przebywa.
Powieść jest tak skonstruowana, że oglądamy rzeczywistość z punktu widzenia każdej z sióstr. W dodatku wspomnienia wojenne przeplatają się z rzeczywistością, a czas miniony z teraźniejszością. Odwiedzamy różne kontynenty – Europe, Azję, Afrykę i Amerykę. Są to podróże z narratorem, który osobiście przeżył obozy dla uchodźców, tworzenie namiastek Polski na obczyźnie czy lawirowanie wśród przepisów trudnego międzynarodowego prawa. Mogłoby się wydawać, że czytelnikowi trudno będzie połapać się w ilości narratorów, czasu i miejsca akcji, ale to pozorny chaos. Autorka w doskonały sposób splotła to wszystko ze sobą, powodując, że powieść jest przejrzysta i konkretna. Na kanwie osobistych wątków bohaterek, pokazała trudną historię narodu polskiego. To, co w podręczniku historii wydaje się nużące, tu podane jest w taki sposób, że nie tylko pozostaje w pamięci, ale i w sercu czytelnika.
Powieść oparta jest na prawdziwych wydarzeniach i autentycznych życiorysach. Autorka pokazała w książce ogromną część trudnej historii Polski. Ale pokazała też, jak więzi rodzinne determinują ludzkie wybory i na ile warunki życia potrafią zmienić oblicze człowieka. W książce są nie tylko watki martyrologiczne czy ojczyźniane. Są też wątki miłości i romansu, które niezależnie od warunków pojawiają się w życiu człowieka. Wszystko przeplata się bardzo subtelnie i płynnie. Zwroty akcji pojawiają się tak jak w życiu – czasem niespodziewanie, a czasem gwałtownie. Powieść napisana jest pięknym językiem literackim, co jest jej dodatkowym atutem, który sprawia, że czytanie jest przyjemnością.
Książkę polecam gorąco wszystkim czytelnikom. Ja sama nigdy nie byłam wielbicielką powieści o tej tematyce. Lektura tej książki zmieniła w pewien sposób moje nastawienie. Zobaczyłam, że historię można pokazać w ciekawy, realistyczny sposób. Bohaterowie i ich tragiczne losy pozostają w pamięci na długo. Książkę „Siostry” pochłonęłam niemal jednym tchem i na pewno sięgnę do innych powieści tej autorki.
Informacje o książce:
Tytuł: Siostry. Kresy. Zsyłka. Wielki Świat
Tytuł oryginału: Siostry. Kresy. Zsyłka. Wielki Świat
Autor: Agnieszka Lewandowska-Kąkol
ISBN: 9788380790322
Wydawca: Fronda
Rok: 2016
