Mindfulness dla zdrowia. Jak radzić sobie z bólem, stresem i zmęczeniem
Danny Penman, Vidyamala Burch
Ból, stres i zmęczenie to nieodłączne elementy ludzkiego życia. O ile ból i zmęczenie zwykle bezpośrednio powiązane są z czynnikami fizycznymi, o tyle stres, przysparza więcej problemów zarówno w kompleksowym ujęciu zjawiska, jak i zapobieganiu jego negatywnym skutkom. Choć stres ma przede wszystkim funkcje adaptacyjne, może więc wywoływać pozytywne skutki mające odzwierciedlenie w naszym samopoczuciu, to życie w ciągłym napięciu, narażenie na chroniczny stres może prowadzić do przykrych stanów. Według jednej z definicji ujmującej różne źródła stresu, jest to:
„psychologiczne i fizyczne obciążenie lub napięcie wywołane fizycznymi, emocjonalnymi, społecznymi, ekonomicznymi czy zawodowymi okolicznościami, zdarzeniami czy doświadczeniami, z którymi trudno sobie porazić lub które trudno wytrzymać […]”.
Złożoność tego zjawiska od lat nurtuje badaczy, którzy starają się dookreślić mechanizmy związane ze stresem oraz doskonalić metody radzenia sobie nim.
Autorzy niniejszej książki – Vidyamala Burch i Danny Penman, proponują jak najbardziej praktyczny podręcznik radzenia sobie z bólem, stresem i zmęczeniem na co dzień. Krótko mówiąc, najnowsza książka ich autorstwa i tym samym kolejna podejmująca podobny temat, to propozycja ośmiotygodniowego cyklu aktywności, które skoncentrowane są wokół znaczenia terminu „Mindfulness”. Pojęcie to bywa tłumaczone na język polski, jako „uważność”, „uważna obecność” czy „świadomość”. Dogłębne zrozumienie i wprowadzenie „uważności” do codziennego życia przy pomocy konkretnych ćwiczeń może skutecznie pomóc w radzeniu sobie z nadmiernym stresem oraz przewlekłym bólem czy zmęczeniem. Na tym założeniu opiera się idea niniejszej pozycji.
W zależności od preferencji, czytelnik dostrzeże słabsze i mocniejsze strony książki „Mindfulness dla zdrowia…”. Można odnieść wrażenie, że informacje na temat aktualnych badań naukowych dotyczących radzenia sobie z bólem, stresem i zmęczeniem niemal całkowicie zostały zdominowane przez opisy pojedynczych przykładów zaczerpniętych z doświadczenia autorów. Fragmenty te wzbudzają ciekawość, może nawet inspirują, jednak ograniczenie szerszego ujęcia założeń treningów uważności względem kontekstu alternatywnych, a często podobnych metod stosowanych w tym zakresie pozostawia wrażenie pustki. Lukę tę może uzupełnić bibliografia załączona na końcu książki, która została podzielona tematycznie na 4 części: Medytacja, zdrowie i psychologia; Medytacja i uważność; Radzenie sobie z problemami zdrowotnymi za pomocą uważności i medytacji; Książki o bólu.
Największym atutem książki jest praktyczny charakter proponowanych i opisanych ćwiczeń. Dokładnie przedstawione za pomocą opisów (często również rysunków) ćwiczenia można łatwo wprowadzić do swoich codziennych rytuałów. Ułatwi to załączone CD zawierające 70 minut medytacji. Na płycie, która jest komplementarnym elementem książki nagrane są instrukcje do poszczególnych praktyk, tak że osoba do nich przystępująca może podążać za głosem lektora, co ułatwi zaangażowanie się w trening relaksacyjny. W mojej opinii dobór ćwiczeń jest trafny i znajdzie zastosowanie nie tylko u osób, które szczególnie narażone są na przewlekły ból czy stres, a u każdego, kto chciałby pogłębić swoją uważność, samoobserwację i świadomość swojego ciała. Proponowane ćwiczenia przypominają podstawowe elementy terapii oddechem czy choreoterapii i mają uniwersalne zastosowanie. Niezależnie od wieku osoby czy źródła napięcia mogą przyczynić się do lepszego samopoczucia.
Rozdziały składają się na zgrabną całość – pierwsze są wstępem do właściwej części – opisu każdego z ośmiu cyklów ćwiczeń. Jeden cykl przypisany jest 1 tygodniowi treningu, tak więc podział na rozdziały odpowiada podziałowi na cykle. Na końcu załączono praktyczne szablony, które mogą wspomóc czytelnika w regularności prowadzenia treningu. Tak więc przejrzysta forma ułatwi wdrażanie ćwiczeń.
Okazuje się, że proste i dostępne dla każdego ćwiczenia mogą znacznie wpłynąć na jakość życia. Ostatecznie, zważając na skuteczność praktyk uważności, która ma potwierdzenie w badaniach klinicznych, warto zainteresować się tematem poradnika. Warto też porównać proponowane tu ćwiczenia z literaturą, która głębiej podejmuje temat mechanizmów związanych ze stresem.
Informacje o książce:
Tytuł: Mindfulness dla zdrowia. Jak radzić sobie z bólem, stresem i zmęczeniem
Tytuł oryginału: Mindfulness for Health. A Practical Guide to Relieving Pain, Reducing Stress and Restoring Wellbeing
Autor: Danny Penman, Vidyamala Burch
ISBN: 9788377888261
Wydawca: Edgar
Rok: 2016
