Losy ludzkie chodzą różnymi ścieżkami i splatają się ze sobą w nieoczekiwanych momentach. Nagle ktoś trafia na właściwe miejsce we właściwym czasie i jego życie staje się kontynuacją obcej historii. Tak się dzieje w „Japońskim kochanku” chilijskiej pisarki Isabel Allende. Z pozoru nijaka, typowa historia imigrantki we współczesnych czasach – młoda dziewczyna z Europy Wschodniej dostaje pracę w domu starców w Kalifornii. Poznajemy Irinę, choć tak naprawdę jeszcze jej nie znamy, ale wiemy, że musi mieć coś w sobie, bo kochają ją wszyscy staruszkowie. W końcu zwróci uwagę starszej, ekscentrycznej artystki Almy Belasco. I w pewnym momencie coś połączy te dwie kobiety z tak odległych światów. Ale…czy aż tak odległych?
Bogata, znana Alma Belasco okazuje się być również imigrantką z Europy. Jej żydowscy rodzice pragnęli uchronić swoje dzieci przed wojną. I tak w 1939 r. mała Alma Mendel prosto z okupowanej Polski trafia do USA. Kalifornijska rodzina staje się jej drugim domem. Traumy wojenne to tylko jeden z wątków powieści. W ciekawy sposób autorka przedstawia także społeczność japońską, która zasymilowała się w USA. Ale właśnie II wojna światowa także tą społeczność potraktowała w dość dziwnie brutalny sposób. Nagle Japończycy stali się wrogami Amerykanów. Zostali wysiedleni, zamknięci w gettach. To właśnie spotyka przyjaciół rodziny Belasców – Japończyków Fukudów. Najlepszy przyjaciel małej Almy wyjeżdża. Opisy relacji japońsko-amerykańskich w tamtym czasie rzucają światło na psychikę ludzi owładniętych stereotypami i ulegających propagandzie. Jak łatwo wywołać nienawiść do drugiego człowieka, sąsiada, przyjaciela. Jak bolesne jest przeżywanie zakazanej miłości. Świat lat 40. i 50. w Ameryce to świat konwenansów i podziału na rasy.
Łatwo się domyślić, że dziecięce przyjaźnie mogą przerodzić się w miłość. I to tę miłość, ukrywaną, zakazaną – miłość między Almą Belasco i Ichimeim Fukudą – śledzi Irina z Mołdawii i Seth – wnuk Almy. I nie jest to koniec zawikłanych losów Almy…wszak została żoną swego przyjaciela z dzieciństwa a zarazem kuzyna – Nathaniela Belasco. To także dość zawiła relacja, gdzie i mąż skrywa swoją tajemnicę.
W tle dawnych historii toczy się inna, teraźniejsza – Iriny i Setha. I nie jest to typowa historia miłosna, choć do tego prowadzi. Poznajemy Irinę, która także walczy ze swoją traumą. To kolejna historia – biedy, wyjazdu, patologicznej matki i ojczyma. Nadużyć i dramatu dzieci.
Nie będę zdradzać więcej (a o wiele więcej się dzieje), bo taką historię trzeba przeczytać, przeżyć. To książka o tym jak bardzo życie jest zawikłane i niejednoznaczne. To także opowieść o przenikaniu się kultur, uprzedzeniach i stereotypach. I o tolerancji. Jak bardzo inne byłyby losy wielu z tych osób, gdyby żyły w innych czasach.
Wspólnym mianownikiem wszystkiego jest śmierć. Wszak akcja rozgrywa się w domu starców w San Francisco. Śmierć na pewno nadejdzie i tylko starsi ludzi czują jak wiele jeszcze jest do przeżycia. U kresu życia odkrywane są zaprzeszłe historie. Śmierć jednak nie wydaje się być kresem, a wypełnieniem bogatego życia naszych bohaterów. Należy się z nią oswoić, poukładać wszystkie sprawy i relacje. Opowiedzieć swoją historię.
Bohaterowie powieści mimo różnych traum, błędów życiowych – budzą szczerą sympatię. Autorka z wielką wrażliwością, ale i prostotą kreśli charaktery swoich postaci. Nie ocenia, tylko opowiada. Pokazuje, że życie pisze tak dziwne scenariusze, a czas i miejsce, w których dane nam żyć determinują w jakiś sposób nasze postępowanie. Tak odległe kultury i tak odległe historie potrafią się spotkać czasem w zupełnie przypadkowych okolicznościach. Isabel Allende mistrzowsko przeplata teraźniejszość z przeszłością. Jesteśmy w różnych momentach opowieści i nie ma to znaczenia. Bo wszystkie te losy się przenikają. Ale jedno się nie zmienia – to miłość, przyjaźń, drugi człowiek napędza nas do działania, do przetrwania. Opowieść o umieraniu staje się opowieścią o pełnym życiu. O doświadczeniu, przypadku, a może przeznaczeniu. O rozsypanych puzzlach życia, które w końcu się układają.
Informacje o książce:
Tytuł: Japoński kochanek
Tytuł oryginału: El amante japones
Autor: Isabel Allende
ISBN: 9788377580103
Wydawca: Muza
Rok: 2016