Postać tego wielkiego Polaka znamy z pomników, encyklopedii, obrazu (o którym za chwilę) i… z dwuwiersza, który chętnie recytują dzieci „Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie go wydało plemię”. I chyba na tym kończy się nasza wiedza o genialnym astronomie. Książka „Tajemnica Kopernika”, którą wszystkim gorąco polecam, nie kryje w sobie żadnych sensacyjnych informacji.
To sam Kopernik jest tajemnicą. To nie jest postać, którą znamy z płótna Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” – zamyślona, dumna, łagodna, której bliżej do Nieba niż do Ziemi. Na kartach swej powieści Jean Pierre Luminet odmalowuje inne oblicze Kopernika, które bardziej pasuje do zrekonstruowanego za pomocą techniki komputerowej portretu opublikowanego dopiero w 2005 r.
Surowe oblicze, posępny wzrok, asymetryczny nos, wąskie usta zdradzają (w moim odczuciu) skłonność do gniewu, smutku i zamykania się w sobie. I tak właśnie został przedstawiony. Z jednej strony człowiek renesansu: poszukiwacz prawdy, ciekawy, chłonny umysł, znakomity obserwator, niezrównany matematyk, z drugiej zaś człowiek porywczy, czasem złośliwy, zamknięty w sobie i pełen obaw. Historia jego życia jest pełna przygód, niezwykłych spotkań z ludźmi nauki i dalekich podróży po malowniczej Italii. Odczuwa się przy tym atmosferę XVI – wiecznej Europy, przepełnionej renesansową myślą i sporami religijnymi. Jak w kalejdoskopie przewijają się: Erazm z Rotterdamu, Albrecht Durer, Aleksander Farnese (papież Paweł III), Marsilio Ficino, Jan Medyceusz, Leonardo da Vinci, Marcin Luter, Niccolo Machiavelli, Domenico Maria di Novara, Paracelsus, Joachim Retyk, Johann Schoner, Bernard Sculteti, Dantyszek i wiele innych znanych ludzi epoki odrodzenia. W całym tym układzie gwiazd najważniejszy jest jednak Kopernik, krążący po swojej orbicie. Do własnych poszukiwań namawiali go przyjaciele i bliscy, ale czy w pełni pojmowali geniusz jego odkrycia? Jeden z nich wskazał mu nawet drogę: „Ironia to konstruktywne zwątpienie. To siła twórcza, siła refleksji wobec pewnych twierdzeń, proroctw i aksjomatów wbijanych ludziom do głów przez tych, którzy uważają, że wiedzą, choć nigdy niczego się nie nauczyli. Jest w tobie coś wielkiego, gigantycznego nawet, co tylko czeka, by się uzewnętrznić. Ale najpierw musisz wyzbyć się wszelkich uprzedzeń”. Myślę, że książka powędruje do wielu czytelników, bo nie tylko treść, ale i forma jest przekonywująca.
Informacje o książce
Tytuł: Tajemnica Kopernika
Tytuł oryginału: Le Secret de Copernic
Autor: Jean Pierre Luminet
ISBN: 9788360725825
Wydawca: M
Rok: 2008