Wielcy polscy podróżnicy, którzy odkrywali świat
Maria i Przemysław Pilichowie
Książka Marii i Przemysława Pilichów „Wielcy polscy podróżnicy, którzy odkrywali świat” przybliża 33 sylwetki osób, którzy na przestrzeni wieków wsławili się poprzez swoje odkrywanie świata, począwszy od Benedykta Polaka uważanego za pierwszego polskiego podróżnika, który żył w XIII wieku, a kończąc na osobach żyjących w wieku XX. Podczas lektury możemy poznać wybitnych pisarzy, naukowców, przyrodników, żeglarzy, lekarzy czy duchownych, których łączyła jedna wspólna cecha – ogromna pasja podróżowania, która nie pozwala im pozostawać zbyt długo w jednym miejscu. Wszyscy oni wnieśli ogromny wkład dla rozwoju nauki i wiedzy o świecie, dlatego w sposób szczególny zasługują na naszą pamięć. Przyznaję, że większość nazwisk, z którymi spotkałam się podczas czytania, a tym bardziej ich osiągnięcia i przygody była mi zupełnie nie znana. Dlatego tym bardziej uważam, że warto sięgnąć po tę lekturę chociażby po to, aby poznać tych, w większości nieprzeciętnych, odważnych ludzi, naszych Rodaków, którzy realizowali swoje marzenia i poczucie misji odkrywania świata na przestrzeni wieków.
Publikacja pozwala zaobserwować olbrzymi kontrast jaki stanowi podróżowanie kiedyś i podróżowanie dzisiaj. Różnice jakie zachodziły na przestrzeni wieków są ogromne. Dotyczy to nie tylko środków transportu, poczucia bezpieczeństwa, rozwoju medycyny, ale także warunków życia każdego z podróżników. Żeby podróżować 500 lat temu należało wykazać się zdecydowanie większą odwagą i determinacją. Śmiałkom wyruszającym w dalekie strony, w różne zakątki świata niejednokrotnie towarzyszyły ogromne trudności, które nie były jednak dla nich przeszkodą do wędrówki, która trwała nieraz wiele miesięcy, a nawet lat. Historie osób przedstawionych w książce ukazują ich siłę woli i chęć czynienia rzeczy wielkich, wręcz wydawałoby się nieprawdopodobnych biorąc pod uwagę czasy i warunki w jakich żyli.
„Posiadał wszystkie cechy dla podróżnika niezbędne: silne zdrowie, wielką przytomność umysłu w przygodach, zręczność gimnastyczną obok siły muskularnej, hartowność, zdolny w potrzebie ze spartańską obojętnością głód, upał i zimno znosić.”
Tak opisuje Pawła Edmunda Strzeleckiego jego krewna. Cytat ten dobitnie pokazuje cechy jak postrzegano osoby podróżujące w dawnych czasach.
Podczas lektury poznajemy m.in. wspomnianego w cytacie powyżej sylwetkę Pawła Edmunda Strzeleckiego, który uważany jest za pierwszego Polaka, który wyruszył w podróż dookoła świata i jednocześnie jest odkrywcą Góry Kościuszki w Australii. Józef Chodźko czy Hieronim Stebnicki, którzy dużą część życia spędzili na Kaukazie zostali zapamiętani jako wybitni znawcy tego regionu, a ich prace są do dziś źródłem wiedzy o tym regionie świata. Podobnie jak Konstanty Jelski żyjąc w Peru, Jan Czerski w Syberii czy Ignacy Domeyko uważany za bohatera narodowego Chile, mają ogromne zasługi w udostępnieniu wiedzy o miejscach, które odkrywali. W Polsce, niestety niejednokrotnie zapomniani, na terenach tak odległych od ojczystej Ziemi wydają się być dużo bardziej docenieni i upamiętnieni. Podczas zapoznawania się z sylwetkami podróżników nie mogłam oprzeć się wrażeniu, że wielu z nich dla podróży poświęcało naprawdę dużo – życie rodzinne, poczucie stabilności, bezpieczeństwa. Wiele z nich wyjeżdżało przecież na wiele lat podejmując mniej lub bardziej udane próby asymilacji z miejscowa ludnością po to, aby móc jeszcze dokładniej poznać ich życie, zwyczaje i kulturę.
W innym miejscu czytamy o Kazimierzu Nowaku, który uważany jest za prekursora polskiego reportażu. Jego podróże – pieszo i rowerem opisane są w książce „Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd”. Zdobył uznanie wielu wybitnych postaci, a jego życie może być źródłem inspiracji dla ludzi żyjących dzisiaj. Spośród wielu innych warto wymienić jeszcze nazwiska Czesława Centkiewicza, wybitnego polarnika, którego wyprawy stały się unikalnych źródłem o tych szczególnych, przy tym tak niegościnnych regionach ziemi, profesor Wiktor Schramm, któremu za całokształt osiągnięć wręczona została w 2002 roku nagroda Super Kolos czy Michał Boym uważany za „polskiego Chińczyka”. Każda z tych postaci z pewnością warta jest naszej uwagi. W książce opisana została też wybitna postać Mariusza Zaruskiego, wybitnego polskiego taternika, generała i żeglarza, który jest założycielem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Rozdział ten ukazuje piękną sylwetkę patrioty, człowieka zakochanego w górach i w morzu. W jego książce możemy przeczytać następujące słowa, które pięknie opisują jego misje:
„prowadziłem Polaków w góry i nad morze, ażeby stali się twardzi jak granit, a dusze mieli czyste i głębokie jak morze”
Przedstawione biografie ubogacone zostały licznymi zdjęciami pochodzącymi z archiwalnych źródeł co dodaje im wiarygodności i przybliża czytelnikom opisywane postacie. Moim zdaniem jest to dużym walorem książki i ożywia dość monotonny, biograficzny tekst o sylwetce podróżnika. Publikacja, o czym sami piszą autorzy we wstępie jest owocem wielu miesięcy dokładnych badań, szukania i analizowania źródeł, czyli jednym słowem niezwykle ciężkiej pracy autorów, ale i nie tylko. To cenne kompendium wiedzy o polskich podróżnikach, którym zawdzięczamy naprawdę wiele.
Informacje o książce:
Tytuł: Wielcy polscy podróżnicy, którzy odkrywali świat
Tytuł oryginału: Wielcy polscy podróżnicy, którzy odkrywali świat
Autor: Maria Pilich, Przemysław Pilich
ISBN: 9788328703032
Wydawca: MUZA
Rok: 2016
