Rozmowa o Apokalipsie
Augustyn Jankowski OSB
Tytuł książki „Rozmowa o Apokalipsie” mógłby sugerować zgoła naukowy traktat poświęcony przewidywaniu tragicznej przyszłości naszej planety. Ale wystarczy spojrzeć na okładkę i Autora – o. Augustyn Jankowski OSB – by zinterpretować tytuł poprawnie i odkryć, że książka ta traktuje o Biblijnej Księdze Apokalipsy.
Apokalipsa Św. Jana od wieków wzbudzała emocje, dyskusje, kontrowersje i jest chyba jedną z najbardziej tajemniczych Ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Liczne jej interpretacje, które można znaleźć we wszelakiej maści dokumentach tworzonych przez wieki, nie zawsze rozjaśniają znaczenie zawartych w niej tekstów. Objawienie pełne jest symboli i ukrytych znaczeń, nie bez znaczenia pozostaje tu też element wiary chrześcijańskiej. Jednakże o. Augustyn – benedyktyn, opat tyniecki – jako biblista, którego ulubioną księgą była właśnie Apokalipsa, chciał spróbować wyjaśnić jej zawiłości i choć trochę nas do niej przybliżyć.
Nowe wydanie z 2017 roku jest dobrze zredagowaną książką o jasnej strukturze i przejrzystym układzie. Bardzo dobrze się ją czyta. Jest też niewielka i lekka, co także stanowi duży jej plus.
Ale warto pomówić przede wszystkim o treści. „Rozmowa o Apokalipsie” ma formę wywiadu, rozmowy. Dzięki temu również jest jasna a poruszane w niej tematy są uporządkowane i łatwo się odnaleźć. Jest też podzielona na rozdziały omawiające poszczególne fragmenty, czy tematy pojawiające się w Księdze Objawienia Św. Jana.
Apokalipsa jest księgą trudną. Często, choć przecież ważna, traktowana jest, zwłaszcza przez świeckich, trochę z dystansu. Wiemy, że opisuje to, co będzie się działo na końcu świata, ale nie rozumiemy wizji, których doświadczył św. Jan. Cytując z „Rozmowy o Apokalipsie”:
„Jak to mówiła jedna z naszych starych przyjaciółek, lekarka przyjeżdżająca do Tyńca: >>Ja czytam cały Nowy Testament, ale gdy dochodzę do Apokalipsy, przeskakuję i czytam od św. Mateusza, Apokalipsy nie dotykam.<<”
Wiele osób postępuje w podobny sposób. Ja sama nigdy nie przebrnęłam przez całość tej księgi. Dlatego też istnienie książki takiej, jak wywiad z o. Jankowskim, który wyjaśnia krok po kroku Apokalipsę, jest ważne i potrzebne, szczególnie dla chrześcijan, chcących zrozumieć swoje święte pisma.
Ale zacznijmy od początku, czyli od wprowadzenia. Przede wszystkim o. Augustyn wyjaśnia zasady interpretacji Apokalipsy. Podpowiada na co zwracać uwagę, co jest najważniejsze, a czego unikać jak ognia. Opisuje Księgę Apokalipsy przede wszystkim jako utwór literacki – omawia cechy charakterystyczne tego gatunku, napomyka o innych, również apokaliptycznych z punktu widzenia gatunku literackiego, fragmentach Pisma Świętego – np. z Księgi Daniela, czy Księgi Izajasza. Dzięki temu Czytelnik może odkryć podobne odwołania i symbole w innych miejscach Pisma Świętego, co ułatwia czytanie i interpretację Apokalipsy.
Przy okazji – warto równolegle z „Rozmową o Apokalipsie” mieć obok otwarte Pismo Święte i odszukiwać fragmenty, które książka w danej chwili omawia. Wprawdzie pojawiają się cytaty, nie tylko same sigla, więc nie ma możliwości, żeby zupełnie nie wiedzieć, jak brzmi interpretowany aktualnie fragment, ale dla porządku i łatwiejszego zrozumienia całości lepiej jest otworzyć też źródło.
W kolejnych rozdziałach książki o. Augustyn Jankowski krok po kroku tłumaczy symbole i wizje. Wskazuje interpretacje, które najbliższe są jego studiom. Jednakże, zdając sobie sprawę z mnogości analiz Apokalipsy, nie zatrzymuje się tyko na swoich przemyśleniach. Odwołuje się do licznych komentarzy znanych z historii i ocenia je – czasem krytycznie, ale jego krytyka ani raz nie jest bezpodstawna. Wskazuje wyjaśnienia naciągane i wręcz heretyczne, wytyka błędy w historii, przyznając, jak trudną Księgą jest Apokalipsa i jak łatwo jest przeinaczyć, bądź błędnie zrozumieć jej znaczenie.
O. Jankowski w prostych słowach tłumaczy symbole pojawiające się w Księdze, opisuje ich znaczenie, wyjaśnia, jak je rozumieć. Wielokrotnie podkreśla, że Apokalipsy nie można rozumieć dosłownie. Objaśnia rozdział po rozdziale, werset po wersecie wymowę poszczególnych wizji zarówno w kontekście wieczności i końca świata, jak i, co jest niemniej ważne – w okolicznościach, w jakich pisana była Apokalipsa.
„Rozmowa o Apokalipsie” nie odpowiada na wszystkie pytania, które rodzą się przy czytaniu Objawienia św. Jana, ale jest swoistym przewodnikiem, tłumaczącym wiele aspektów tej Księgi, ułatwiającym jej czytanie i osadzającym ją w konkretnych ramach. Lektura warta przeczytania nie tylko dla chrześcijan, ale też wszystkich, którzy ciekawi są nauki Kościoła i chcą zrozumieć wizję końca świata nakreśloną przez św. Jana.
Informacje o książce:
Tytuł: Rozmowa o Apokalipsie
Tytuł oryginału: Rozmowa o Apokalipsie
Autor: Augustyn Jankowski OSB
ISBN: 9788373546547
Wydawca: TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów
Rok: 2017
