Opowiadania odjazdowe, odlotowe i odjechane
Kazimierz Nagórski
Biorąc tą książkę do ręki byłam początkowo przekonana, że mam do czynienia z fantastyką. Poniekąd tak jest – w końcu pod tym pojęciem można upchać niemal wszystko, co nie aspiruje do bycia innym gatunkiem literackim. Jednakże potem doszłam do wniosku, że jest to mieszanina kilku różnych gatunków – oprócz fantastyki można się tam doszukać elementów S-F, pamiętnika czy przewrotnej sensacji.
Książka składa się z kilku opowiadań o różnej tematyce, które łączy jedno – każde z nich oparte jest na ciekawym koncepcie. Najdłuższe z nich, „Dozorca systemu”, które było wcześniej opublikowane w 2010 roku w majowym numerze „Nowej Fantastyki” skojarzyło mi się z „Bajkami robotów” Stanisława Lema – ma podobny klimat science-fiction, gdzie zamieszkującym inny system planetarny Deszczakom życie upływa na rozwiązywaniu problemów matematycznych. Na tle aktualnych nurtów w fantastyce i literaturze s-f pomysł ten wypada co najmniej dziwnie, głównie ze względu na nieco naiwny pomysł i to, że współcześnie ten nurt narracji nie występuje. Na szczęście dalsza część opowiadania broni się sama i jako czytelnik jestem w stanie dzięki temu wybaczyć Nagórskiemu deszczakowy motyw.
Duże wrażenie zrobiło na mnie opowiadanie „Kamienny krąg” nawiązujące do motywu metafizycznej przemiany materii w kamień, motywu, który, jak się okazuje, ma swoje źródło w Biblii. Opowiadanie zdobyło uznanie wśród czytelników „Nowej Fantastyki” po publikacji na łamach tego czasopisma w 2005 roku. Myślę, że autor nie zrobiłby źle gdyby od niego właśnie zaczerpnął tytuł całego tomu, zwłaszcza że na okładce książki jest ono reklamowane jako „danie główne”.
Poszukując bliższych (a właściwie jakichkolwiek) informacji na temat Kazimierza Nagórskiego trafiłam na jego prywatną stronę internetową, gdzie można znaleźć między innymi opowiadania opublikowane w książce. Umieszczone na stronie internetowej autora motto dla tych opowiadań głosi, że są one tak odlotowe i odjazdowe, że powinny być sprzedawane w pociągach i samolotach. Deklaracja ta ma swoje podstawy – opowiadania są lekkie w odbiorze i na pewno pomogą znieść niezbyt długą podróż. Trzeba przyznać, że Nagórski ma ciekawe pomysły i dobry warsztat, jednak czasem miesza je z pełną patosu narracją, odwołuje się do stereotypów i nieco archaicznych motywów (jak Deszczaki i Autowcy z „Dozorcy systemu”, które raziły naiwnością niektórych czytelników „Nowej Fantastyki”). Jego książka stanowi również dobry przykład na to jak mogłaby wyglądać współczesna polska literatura s-f i fantastyka gdyby nie rozpowszechniony wszędzie nurt „magii i miecza”.
Informacje o książce:
Tytuł: Opowiadania odjazdowe, odlotowe i odjechane
Tytuł oryginału: Opowiadania odjazdowe, odlotowe i odjechane
Autor: Kazimierz Nagórski
ISBN: 9788377229767
Wydawca: Novae Res
Rok: 2013
