Kurtyka. Sztuka wolności
Bernadette McDonald
Wojciech Kurtyka jest legendą alpinizmu, himalaizmu i taternictwa. To człowiek, który zdobywał najsłynniejsze szczyty świata, wspinając się u boku innych legend. Jego etos wspinaczkowy odnosi się do wolności, w której osiągnięcia i zaszczyty sportowe (nie mówiąc o komercyjnym wymiarze sportu) nie są ważne. Dla Wojciecha Kurtyki, znanego też jako Voytek, we wspinaczce zawsze liczył się przede wszystkim czynnik emocjonalny, tj. możliwość zbliżenia do natury i poszukiwanie nowych szlaków, docieranie tam, gdzie nikt jeszcze nie dotarł lub drogą, na której jeszcze nikt nie postawił swoich stóp. To wszystko wpłynęło na stworzenie doskonałej symbiozy pomiędzy najniebezpieczniejszymi górami świata a Wojciechem Kurtyką, jego życiową pasją i stylem oddawania się tej pasji.
Tym większe należą się słowa uznania dla Bernadette McDonald, że zdołała nakłonić legendarnego polskiego alpinistę, himalaistę i taternika do podzielenia się swoim życiem z masowym odbiorcą. Wyczyn jest tym większy, że Wojciech Kurtyka odmawiał przecież kilkukrotnie przyjęcia Złotego Czekana, czyli najważniejszej nagrody w światowym alpinizmie. W czasach nam współczesnych potrafimy się przecież dzielić najmniejszymi sukcesami. Informujemy świat o drobiazgach, które w jakiś sposób zapisały się w naszym życiorysie. Tymczasem Wojciech Kurtyka wszystko zachowywał dla siebie. Był jak niedostępna jaskinia – głęboka, piękna i wypełniona treścią, ale też stojąca na straży swego istnienia. Wreszcie jednak ktoś odkrył tę jaskinię. Skutkiem tego odkrycia poczynionego przez Bernadette McDonald jest książka „Kurtyka. Sztuka wolności”.
Od razu trzeba sobie uświadomić, że nie jest to dzieło tylko dla miłośników alpinizmu, himalaizmu czy taternictwa. To bowiem biografia na temat życia wyjątkowego człowieka. Ukazuje we wnikliwy sposób rozbudowaną strukturę osobowości Wojciecha Kurtyki, a także dowodzi jego umiejętności i wytrwałości w dążeniu do celu. Nie jest to równocześnie biografia w stylu peanu pochwalnego na modłę popularnych, ogłupiających życiorysów sportowców w stylu np. „Jak zostałem wielkim piłkarzem”. Nie, biografia „Kurtyka. Sztuka wolności” dociera do największych tajemnic wolności, jakie mogą kryć się w sporcie. W przypadku zdobywania największych szczytów tego świata owa wolność wydaje się dodatkowo pogłębiona. Trudno wszak wyobrazić sobie inaczej esencję bytu pozbawionego ograniczeń, niż w otoczeniu Lhotse, K2, Broad Peak, Nanga Parbat… a to tylko niektóre ze szczytów, jakie na swej drodze spotkał Wojciech Kurtyka.
Tak oto wprawiona już w sztukę pisania Bernadette McDonald, bazując na życiorysie Voytka, doskonale oddała liczne przesłanki wspinaczkowego świata. Dzieło „Kurtyka. Sztuka wolności”, choć zawiera wiele specjalistycznych określeń, a także opisów przeżyć, które trudno zrozumieć będąc poza tematem wspinaczkowym, to okazuje się przystępną pozycją dla każdego czytelnika. Głównie ze względu na wspomniany już czynnik emocjonalny i nieczęsto już dziś spotykany etos wolności sportowca, ale też z uwagi na fantastyczne opisy surowej, niedostępnej natury. Bernadette McDonald bazując na swoich obserwacjach oraz wspomnieniach Wojciecha Kurtyki przedstawia czytelnikom świat potężnych szczytów, złamań pogody i żywiołów, pod którymi potrafi ugiąć się nawet najbardziej wytrwały człowiek. Wyprawy wspinaczkowe, rozgrywające się w dużej części oczywiście w Himalajach, Karakorum i Hindukuszu, ale też w innych częściach świata (w tym w Polsce), niekiedy wydają się wręcz opisami w pewnej mierze odrealnionymi, niczym z filmów katastroficznych. W książce „Kurtyka. Sztuka wolności” nie brakuje również wzruszeń, ale i momentów przygnębiających, odnoszących się do ostatecznych rozstań, gdzieś w otchłaniach potężnych pasm górskich.
Ciekawie na kartach tej książki przedstawiają się także relacje pomiędzy poszczególnymi wspinaczami. W dużej mierze są to relacje przyjacielskie, choć na poziomie emocji zamknięte dla pozostałej części świata. Czasem dochodzi też do sytuacji, w której etos wspinania się zamienia się w rywalizację, co jednak nie znajduje bezpośredniego odniesienia do etosu Wojciecha Kurtyki. Równocześnie ta książka dobrze oddaje różne aspekty wokół wspinaczkowego świata. Dla przeciętnego czytelnika informacja o śmierci któregoś ze wspinaczy, wejściu lub zejściu na szczyt, są tylko newsem. Tymczasem dla środowiska wspinaczkowego, szczególnie dla takich legend jak Wojciech Kurtyka, to coś więcej. Niekiedy chodzi o Niedokończoną Symfonię jak to barwnie ujęła Bernadette McDonald, niekiedy o dzieło życia, które tworzą wspinacze górscy. Szkicem owego dzieła w przypadku Wojciecha Kurtyki jest jego biografia „Kurtyka. Sztuka wolności”. Po lekturze tej książki świat wspinaczki górskiej dla każdego będzie zupełnie inny… wciąż nieznany, ale lepszy, bo taki bliski głębokim emocjom leżącym ludzkiej naturze. Szczególnie zaś tej naturze, która poszukuje wolności.
Informacje o książce:
Tytuł: Kurtyka. Sztuka wolności
Tytuł oryginału: Art Of Freedom. The Life and Climbs Of Voytek Kurtyka
Autor: Bernadette McDonald
ISBN: 9788326826092
Wydawca: Agora
Rok: 2018
Kontakt z recenzentem: konrad.morawski@wp.pl
