Historia Kina
Philip Kemp
Slavoj Žižek rzekł kiedyś, że to „najbardziej perwersyjna ze sztuk, która nie daje ci tego, czego pożądasz, ale mówi jak pożądać”, a Włodzimierz Lenin powiedział, iż to „najważniejsza ze sztuk”. To kino. Dziś obecne wszędzie, niewykraczające poza wyobrażenia, jakby świat bez kina wyglądał, inspirujące i wyznaczające trendy w każdym miejscu na Ziemi. Kino jest wszechobecne, a jego historia w fascynujący sposób została przedstawiona na karatach monumentalnego dzieła pt. „Historia Kina”.
To licząca nieomal sześćset wyjątkowych stron podróż po przeszło stuleciu dziejów kinematografii – od samego początku kina, rodzącego się pod koniec XIX wieku, do czasów współczesnych, w których kino jest nierozerwalną częścią kultury masowej. Temu jakże ambitnemu i zarazem trudnemu zadaniu, spisania najważniejszych kart kina, bez wątpienia sprostał ceniony w środowisku niezależny recenzent i historyk kina Philip Kemp, który redagując „Historię Kina” stworzył swoje własne dzieło życia. Wydany z rozmachem monument powinien być więc pozycją obowiązkową, nieomal biblią dla wszystkich miłośników kina. To wydawnictwo, które zapewnia głębokie zanurzenie się w świat superbohaterów, westernów, kryminałów, sensacji, dramatów, fantastyki naukowej, komedii, romansów, horrorów, filmów animowanych i wszystkich tych gatunków, leżących u podstaw kina.
Książka została podzielona w sposób chronologiczny na sześć rozdziałów, w których omówione zostały najważniejsze produkcje filmowe. Każdy rozdział otwiera zestawienie najważniejszych gatunków filmowych, a także ich wybitnych reprezentantów. Ponadto czytelnikowi towarzyszy kalendarium najważniejszych wydarzeń ze świata filmu. Całość okazuje się więc bardzo staranną, intuicyjną formą, która sprzyja poznawaniu tajemnic kina. Warto powiedzieć, że poszczególne rozdziały mówią nie tylko o gatunkach filmowych, ale również o klimacie kulturowym. Kino bowiem zawsze wyznaczało ducha swoich czasów. Było jakby wizytówką światowych wydarzeń – postępu technologicznego, wojen, głodu, spektakularnych przeobrażeń. To wszystko oddaje czytelnikowi monument „Historia Kina”.
Wśród licznych atutów dzieła – włączając w to magiczne zdjęcia ludzi kina oraz scen z filmów – absolutnie fascynujący okazuje się opis najdawniejszych czasów kina. Odnajdziemy tu omówienia takich zapomnianych klasyków i pionierskich produkcji, jak „Podróż na Księżyc” Georgesa Meliesa, „Napad na ekspres” Edwina S. Portera, czy „Wampiry” Lousa Feuillade. A to dopiero początek listy! Poznawanie kolejnych kart z dziejów kina zaciekawia tym bardziej, że każdemu omówionemu filmowi towarzyszą wybrane przez autorów kluczowe sceny oraz plakaty reklamujące kino. To dzieło jest zatem również historią plakatu. Do tego dochodzi rzadko dziś spotykana mądrość i staranność w omawianiu specyficznych produkcji. Autorzy „Historii Kina” rozumieją konteksty polityczne, co ma szczególne znaczenie w produkcjach wrażliwych (np. wojennych lub gangsterskich), wyrażając obiektywnie uzasadnione opinie i tłumacząc zarazem znaczenie propagandy w przemyśle filmowym.
W „Historii Kina” nie mogło też zabraknąć wybitnych postaci – sylwetki reżyserów są integralną częścią monumentu, tak jak ikony swoich czasów: symbole seksu, narzucające styl całemu światu, czy też buntownicy, będący nieodłączoną inspiracją dla kolejnych pokoleń młodzieży. To dzieło to także oczywiście przeszło sto lat rozwoju i wielkich przemian w kinie. Od krótkich, niemych i czarno-białych produkcji, poprzez wejście dźwięku i koloru, do ogromnych ultra-produkcji, w których wymiary zaczynają zapraszać widza do aktywnego uczestnictwa w filmie. Poczucie zmian, dynamicznego rozwoju kina, jest zatem nieodłączonym uczuciem towarzyszącym czytelnikowi przy kolejnych rozdziałach monumentu.
Warto dodać, że w tej bogatej selekcji omówionych filmów znalazło się miejsce dla wątków z całego świata – poznamy nawet kino afrykańskie, co stanowi ważną wartość edukacyjną „Historii Kina”. Natomiast konteksty polskie w tych bogatych omówieniach reprezentują m.in. Roman Polański, Krzysztof Kieślowski i Paweł Pawlikowski. Całość okazuje się więc jakże bogatą, niesamowicie rozbudowaną i pogłębioną analizą historii kina. Nie może stronić od uproszczeń, bo nie da się przecież omówić każdego filmu na kartach jednego wydawnictwa, ale ze względu na swój przekrojowy charakter tworzy wartościową, spójną całość. To nie tylko wielki monument pasjonująco odzwierciadlający dzieje filmu, ale i prawdziwy hołd dla kina. Absolutnie piękne, warte każdej uwagi dzieło, które wybitnymi literami edukuje oraz intryguje.
Informacje o książce:
Tytuł: Historia Kina
Tytuł oryginału: Cinema: The Whole Story
Autor: Philip Kemp (redakcja)
ISBN: 9788321350578
Wydawca: Arkady
Rok: 2019
Kontakt z recenzentem: konrad.morawski@wp.pl
