Bardzo często pojawia się zarzut, że katolicy odznaczają się niewielką wiedzą na tematy religijne. Chodzi tutaj zarówno o znajomość teologii jak i Pisma Świętego. Można zaryzykować twierdzenie, że wiedza teologiczna większości Polaków zatrzymała się gdzieś na poziomie szkolnym. Przed I Komunią Świętą i Bierzmowaniem prowadzona jest bowiem intensywna katecheza. Dzieci, aby zostać dopuszczone do sakramentów muszą posiąść określoną wiedzę. Uczą się wtedy podstawowych pojęć i prawd wiary. Jest to pierwsze zetknięcie z teologią – oczywiście na adekwatnym do ich wieku poziomie. Niestety potem następuje pewien „zastój”. Stąd też wiedza religijna dorosłych jest często powierzchowna i niepogłębiona. Dostrzega to Kościół, który coraz częściej mówi o potrzebie katechizacji dorosłych. Taki stan rzeczy wytykają nam – katolikom – często ateiści lub np. Świadkowie Jehowy. Podczas dyskusji często pada „koronny” argument – jacy z was katolicy, skoro nie znacie Biblii, historii Kościoła itp.
Oczywiście wiara a wiedza to dwie różne rzeczy. Trzeba mieć na uwadze, że wszystkich prawd wiary nie jesteśmy w stanie objąć rozumem. Jest to całkowicie normalne – gdybyśmy bowiem wszystko wiedzieli, nie byłoby miejsca na wiarę. Aby właściwie rozłożyć akcenty należy pamiętać także o tym, że Pan Jezus sądził nas będzie z naszej wiary i miłości. Sama wiedza nie wystarczy. Wszak złe duchy również „wiedzą i drżą”.
Wiara jednak, niepodbudowana wiedzą może przerodzić się w magię i zabobony, co jest jej wypaczeniem. W tym miejscu przychodzi z pomocą – znana nam już dość dobrze – siostra Małgorzata Borkowska OSB. Jej najnowsza książka wydana przez Benedyktynów w Tyńcu nosi tytuł: „Sześć prawd wiary oraz ich skutki. Siostra Małgorzata Borkowska wyjaśnia”. Chociaż autorka pomyślała ją co prawda „jako pomoc dla format orek w zakonach żeńskich”, to jednak z lektury każdy wyniesie coś dla siebie. Jej styl i język sprawia, że z powodzeniem może sięgnąć po nią każdy katolik. Siostra Borkowska pisze bowiem jasnym i prostym językiem, zrozumiałym dla każdego. Nie jest to w żadnym razie podręcznik teologii dogmatycznej. Nie ma tutaj nagromadzonych trudnych teologicznych terminów, które mogłyby być dla kogoś niezrozumiałe.
Układ książki jest klarowny. Za podstawę „wykładu” s. Małgorzata obrała sobie sześć prawd katolickiej wiary. Przyznam, że bardzo przypadł mi do gustu wybór takiej właśnie tematyki. Na wstępie książki autorka zachęca nas, abyśmy „nie bali się dogmatyki”. Wskazuje na bezpośredni związek, jaki zachodzi między prawdami wiary a moralnością. Wprost pisze, że:
„wielką krzywdę robimy sobie i innym, jeśli naukę wiary zbywamy jako coś mniej potrzebnego, a ograniczamy się do systemu etyki. Już nie mówiąc o tym, że etyka niewypływająca ze znajomości Boga traci oparcie i autorytet, wisi w pustce i szybko zanika – ale jest to także zatajenie głównej życiowej prawdy”.
Bez znajomości podstaw teologii redukujemy bowiem przykazania tylko do strony etyczno-organizacyjnej. Owszem, mają one swoją wartość dla życia społeczności, ale pozbawione są odniesienia do Boga. Siostra Małgorzata zaś w prostych słowach wyjaśnia, jaka powinna być nasza postawa względem Stwórcy. Dlaczego powinniśmy go miłować i czcić?
Każdy rozdział poświęcony jest innej prawdzie wiary. Ogólnie powiedzmy, że najpierw jest ona omówiona „teologicznie”. Następnie zaś autorka pokazuje, jakie skutki niesie (czy raczej powinna nieść) dla naszego życia. Nie brakuje tutaj konkretnych i przemawiających do czytelnika przykładów. Jest to tym cenniejsze, że niestety coraz częściej możemy spotkać się z ludźmi wyznającymi zasadę „wiara sobie, życie sobie”. Lektura książki na każdej niemal stronie przekonuje nas o błędzie takiego podejścia. Nasze życie ma być kształtowane przez wiarę właśnie, nie zaś przez upodobania każdego z nas.
Książkę zamyka aneks, który poświęcony jest Ojcom Pustyni. Obecnie ich postać i myśl odkrywane są niejako na nowo, o czym wspominałem przy m.in. okazji recenzji książki „św. Hezychiusz z Synaju„. Również autorka przytacza wiele apoftegmatów. Robi to jednak nie tyle po to, żeby wzbudzić naszą ciekawość, lecz żebyśmy uświadomili sobie że byli to ludzie, którzy wybrali Boga „na serio”. Wszystko co robili, robili z miłości do Niego i właśnie w tym powinni być dla nas wzorem. Na ostatnich stronach autorka pyta, „czy katechizm może pomóc w modlitwie?”
„Sześć prawd wiary oraz ich skutki” to książka, którą warto przeczytać. Oczywiście nie jest to podręcznik dogmatyki. Niemniej jednak jej lektura pomoże zrozumieć podstawowe prawdy wiary i uświadomić sobie, jaki wpływ powinny one wywierać na nasze życie.
Informacje o książce:
Tytuł: Sześć prawd wiary oraz ich skutki
Tytuł oryginału: Sześć prawd wiary oraz ich skutki
Autor: Małgorzata Borkowska OSB
ISBN: 9788373547841
Wydawca: TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów
Rok: 2018