Dziewczyny wyklęte
Szymon Nowak
…z pewnością była odważna, uśmiechnięta, koleżeńska i taka „najzwyczajniejsza”, jak to każda dziewczyna z czasów II wojny światowej. Kochała ojczyznę, rodzinę, marzyła o mądrym i przystojnym mężu oraz gromadce dzieci. Lubiła stroić się w sukienki i pleść warkocze. Trafiła na trudne czasy, była wojna, a później okupacja. Wybrała drogę…leśną, ukrywając się i walcząc o wolność dla swojego kraju. Nie była jedyna, było ich wiele – dziewczyn walczących, dziewczyn wyklętych. Ich historie spisał Szymon Nowak w książce pt. „Dziewczyny wyklęte”.
Autor dotarł do kobiet, które przeżyły czasy II wojny światowej i późniejszą okupację zaborców, do przodków pokolenia walczącego o wolność, spisanych pamiętników, dzienników i listów. Książka ma wiele bohaterek, tytuł każdego rozdziału to imię jednej z Nich.
Czasy II Wojny Światowej to okres pełen cierpienia, lęku, okrucieństwa. W tym wszystkim, kobiety musiały znaleźć swoją rolę. Wypełniały ją niosąc pomoc rannym, wykonując zadania wojskowe, łagodząc trudy życia na wygnaniu swoją łagodnością, a kiedy trzeba było broniąc swych bliskich z bronią w ręku. W tym okrucieństwie trzeba było znależć sposób na zwykłe życie i radość, aby przetrwać.
Autor opisuje losy zapomnianych bohaterów, wyklętych, uznanych za złoczyńców. W książce zapisane są wspomnienia świadków walki, wydarzeń widzianych oczami kobiet. Szesnaście opowieści o polskich bohaterkach, o ślubach odbywających się w nocy dla zachowania tajemnicy, o nocnych poszukiwaniach ukochanego, o bitwach, o więzieniu, o bezlitosnych okupantach, o marzeniach o szynce i ciepłym domu i o zwykłym życiu.
Książka oprawiona jest twardą okładką, liczy około 500 stron, zawiera wiele zdjęć archiwalnych i cytowanych wypowiedzi bohaterów. Czcionka jest przyjemna dla oczu czytelnika. Co prawda nie można nazwać tej książki podręczną, do zabrania w daleką podróż pociągiem, ale może to i lepiej. Ta książka wymaga ciszy, całej uwagi Czytelnika, bo to kobiety opowiadają swoje historie, a jak to z kobietami bywa, potrzebują skupienia na nich całej uwagi.
Bohaterkami książki są: Wanda, Perełka, Jaga, Inka, Marcysia, Krystyna, Jasiek, Czesława, Irena, Blondynka, Lala, Danka, Sarenka, Krysia, Siostra Izabela i Dziuńka. Tych szesnaście kobiet, a raczej młodych dziewczyn, podjęło się walki o wolność i życie w ciągłej ucieczce
„..partyzanckie życie to nie sielanka. To przede wszystkim walka i ofiary, ucieczki przed obławamiai akcje zbrojne przeprowadzane wioaskach i miasteczkach Podhala. To także odpieranie ataków UB. Niekiedy bardzo sprytnych i niekonwencjonalnych.”
Nie było łatwo i kolorowo. Bez napompowanego heroizmu ludzie walczyli o zwykłą sprawiedliwość, czasem odchodzili w nadziei na „normalne” życie. Czytając te historie zastanawiałam się, w którym miejscu znalazłabym się żyjąc w tamtych czasach, jakbym się zachowała w danej sytuacji. Po zakończeniu czytania książki wracało do mnie to przeświadczenie bohaterów, traktujące postawę walki jako najzwyczajniejsze wypełnianie obowiązków obywatela i patrioty. U kobiet było to również związane z miłością do narzeczonego, męża, dziecka czy rodziców.
Czemu polecam tę książkę? Bo na co dzień nie myślimy o współczesnym patriotyzmie i poświęceniu z miłości. Bez tych wartości, świat staje się taki zimny i bez emocji. Polecam książkę być może dlatego, że jestem kobietą i ona rozczula me serce, a jednocześnie grzeje do twardej obrony mych wartości i tych których kocham.
Ta książka jest trudna, opowiada o cierpieniu, lęku i bólu, ale przede wszystkim jest piękna. Dużo w niej miłości, nadziei, czystości, szacunku, odwagi, honoru i troski. „Dziewczyny wyklęte” rozpraszają tą niemożność wyobrażenia chwalebnej postawy bohaterów wojujących z potężnym wrogiem, pokazuje ich zwykłość i uświadamia, że odwaga to nie nadprzyrodzona właściwość duchów historii, ale rzeczywistość osiągalna dla każdego z nas.
Czy warto przeczytać tę książkę? Czy warto poznać historię ludzi walczących o wolną ojczyznę? Myślę, że w przypadku tej książki pytania tego typu mogą być jedynie retoryczne. Natomiast lektura wzbudza w Czytelniku inne pytanie: „czym dla mnie jest miłość do ojczyzny, czy potrafiłbym walczyć o wolność poświęcając za nią swoje życie?”
„Na nagrobku Janiny wyryto napis: zginęła tragicznie. Za komuny jakaś nieznana ręka dopisywała co rok: zamordowana przez UB”.
Informacje o książce:
Tytuł: Dziewczyny wyklęte
Tytuł oryginału: Dziewczyny wyklęte
Autor: Szymon Nowak
ISBN: 9788364095610
Wydawca: Fronda
Rok: 2015
