Ponadczasowy hit. O sztuce tworzenia i marketingu dzieł, które przetrwają próbę czasu – Ryan Holiday

Podtytuł tej książki brzmi „O sztuce tworzenia i marketingu dzieł, które przetrwają próbę czasu” i właśnie to rozszerzenie zachęciło mnie do sięgnięcia po książkę. Przed oczami miałam obraz Mona Lisa pędzla Leonardo do Vinci i myślałam — No właśnie, jak on to zrobił? – obraz ma 500 lat, a wszyscy wciąż go kochają i podziwiają.

Autor książki Ryan Holiday jest amerykańskim przedsiębiorcą, doradcą marketingowym, pisarzem. W książce „Ponadczasowy hit. O sztuce tworzenia i marketingu dzieł, które przetrwają próbę czasu” porządkuje on naszą wiedzę dotyczącą najznakomitszych filmów, książek, utworów muzycznych, firm i przedsięwzięć z ostatnich stu lat. Robi to, dzieląc mądrze książkę na cztery główne rozdziały, ważne z punktu widzenia twórcy-autora — kreatora.

Część pierwsza mówi o procesie twórczym i o tym, jak ważna jest doskonała jakość produktu — dzieła. Liczy się całkowite i bezwzględne poświęcenie podczas procesu twórczego, poczucie celu, potrzeba tworzenia, świadomość poświęceń. Ważne jest zrozumienie, że to jest maraton, a nie sprint, oraz że proces tworzenia potrwa raczej tygodnie, miesiące i lata niż godziny lub dni. Autor pokazuje także różne sposoby testowania swojego produktu i wsłuchiwanie się w głos klienta oraz konieczność sprecyzowania kto będzie odbiorcą produktu (np. książki, utworu muzycznego, filmu).

Część druga to pozycjonowanie dzieła. Tutaj dowiemy się, że powstanie pierwszej wersji dzieła to często dopiero półmetek, bo teraz rozpoczyna się jego doskonalenie. Okazuje się, że redaktor, rodzina, krytyk, producent, są najlepszymi przyjaciółmi twórcy i tylko on sam potrafi zmienić to, co się nie sprawdza w ich oczach. Poszukiwanie i otrzymywanie informacji zwrotnej o przedsięwzięciu jest frustrujące, ale powinno być nieodłącznym krokiem w procesie doskonalenia dzieła. Po raz kolejny należy potwierdzić cel pracy i zdefiniować jej odbiorców oraz wyszlifować każdy detal.

Część trzecia podkreśla wagę marketingu, ale mowa tu o marketingu osobiście nadzorowanym przez twórcę. Istnieje konieczność podjęcia wielu decyzji — o tym, jak dotrzeć do ludzi, do których twórca chce przemówić, jakie narzędzia i metody będą się w przypadku danego dzieła sprawdzały. Autor omawia rolę marketingu szeptanego i podpowiada jak z sukcesem wejść na rynek. Analizuje jaki wpływ mają darmowe próbki produktu, jego pozycjonowanie cenowe i orędownicy-użytkownicy.

Część czwarta skupia się na platformie, na której nasze dzieło jest zbudowane. Autor twierdzi, że sukces jest zbudowany na platformie złożonej z narzędzi, relacji, dostępności i audytorium. To jest zarazem scena, lista kontaktów i źródła dochodów płynące z dzieła oraz będące efektem pracy twórcy.

Ogromnym plusem tej książki to uporządkowanie procesu tworzenia dzieła i jego dalszego życia, w różnych postaciach. Opis autora jest klarowny, uporządkowany i daje do myślenia. Mam jednak pewne zastrzeżenia.

Po pierwsze wiele przykładów jest „wiekowa”. Przyznaję, że pojawiający się około dziesięciu razy przykład zespołu muzycznego Iron Maiden trochę mnie irytował. Zespół założony w latach siedemdziesiątych i jego sposoby na sukces, promocję i marketing realizowane przez kolejnych czterdzieści lat były ogromnym sukcesem, ale wydają się lekko przestarzałe w dobie wszechobecnego internetu i utrzymywania przez ogromną liczbę osób kontaktu ze światem głównie online.

Po drugie wszystkie przytoczone przykłady wyglądają jak wyjęte z książek o biznesie, pokazują omawiany przypadek dzieła z punktu widzenia kasy — czyli ile zarobił, zarabia i będzie zarabiał lub też, w jaki sposób dane dzieło zarabia.

Po trzecie cały kontekst jest wyłącznie amerykański. Oczywiście USA jest światową potęgą w biznesie i możemy się wciąż od USA wiele nauczyć, ale patrzenie przez wyłącznie ten pryzmat wydaje się zubażać tę książkę. Przyznam, że bardzo brakowało mi przykładów z Azji lub Europy.

Po czwarte męczyła mnie charakterystyczna dla amerykańskich poradników notoryczna rada — buduj relacje, szukaj relacji, postaraj się o dobre relacji, patrz na swoje dzieło pod kątem relacji, które możesz wokół niego zgromadzić, wykorzystać, podtrzymać.

Szczerze mówiąc, książka wzbudziła we mnie mieszane uczucia. Z jednej strony jasno pokazuje proces twórczy i porządkuje wiedzę o tym, z czym mierzą się artyści, twórcy, kreatorzy, którzy chcą wypłynąć na szerokie wody. Z drugiej książka wydaje się nie do końca być na czasie i nie odzwierciedlać obecnych problemów młodych twórców. Mam poczucie, że dzisiejsi kreatorzy — piszący blogi, tworzący aplikacje i nowinki techniczne, sushimasterzy czy youtuberzy, nie znajdą tu bardzo wielu odnośników i inspiracji. Lekko wieje historią biznesu końca wieku XX.

Informacje o książce:
Tytuł: Ponadczasowy hit
Tytuł oryginału: Perennial Seller
Autor: Ryan Holiday
ISBN: 9788328344112
Wydawca: Onepress
Rok: 2019