Szkolne wyzwania. Jak mądrze wspierać dziecko w dorastaniu? – Monika Gregorczuk, Barbara Kołtyś

Po książkę „Szkolne wyzwania. Jak mądrze wspierać dziecko w dorastaniu?” Moniki Gregorczuk i Barbary Kołtyś sięgnęłam w nadziei, że będzie ona zawierać wskazówki przydatne w mojej pracy z dziećmi i młodzieżą. Szukałam rad dotyczących tego, jak zachęcać do nauki i uczyć samodzielnego rozwiązywania konfliktów bez udziału pięści i wulgaryzmów. Ponadto oczekiwałam, że będzie to książka, którą z pewnością będę mogła polecić rodzicom, którzy zmagają się z wychowaniem pociech każdego dnia.

Autorki książki są psychoterapeutkami, psychologami i trenerkami. W pracy zawodowej stawiają sobie jako cel wspieranie rozwoju. Doświadczenie w pracy indywidualnej i grupowej z dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi obok wiedzy merytorycznej, przytaczanej za innymi autorami stanowi duży atut tej książki. Autorki zwracają uwagę na to, co jest uniwersalnie ważne w procesie wychowania, niezależnie od tego w jakim wieku jest dziecko, czy z jakim problemem się zmaga. Poruszają również te kwestie, które związane są ze specyficznymi problemami.

Książka „Szkolne wyzwania. Jak mądrze wspierać dziecko w dorastaniu?” przeznaczona jest dla rodziców i osób, które pracują z dziećmi i młodzieżą. Początkowo można odnieść wrażenie, że jest to książka o problemach ucznia zaczynającego karierę szkolną. Pierwszakom poświęcono rozdział „Gdzie ja jestem?”. Autorki zwracają w nim uwagę na to, czym jest gotowość szkolna i kto wspiera rodzica w jej określaniu. Jest to baza wiedzy na temat tego, co może stresować ucznia, a przede wszystkim tego, czego oczekujemy od poradników – wskazówek, jak ten stres minimalizować.

Kolejne rozdziały poruszają problematykę związaną z relacjami interpersonalnymi. Mowa w nich o tym, czym jest przyjaźń i nieśmiałość, jaką rolę odgrywa przynależność do grupy wśród nastolatków. Opisana jest kwestia lęków związanych z relacjami rówieśniczymi i między uczniem a nauczycielem. Sporą część poświęcono tematyce przemocy. Co ważne, autorki zwracają uwagę czytelnika na problem przemocy w Internecie. Może to być cenne dla rodziców, którzy marginalizują problem, a jak wynika z przytaczanych badań, przemoc w Internecie jest źródłem lęku u coraz większej ilości dzieci.

Sporą część książki poświęcono diagnozie i domowej „terapii” problemów związanych z nauką. Czytelnik dowiaduje się na czym polega dysleksja i dyskalkulia i jak pracować z uczniami, których ten problem dotyka. Dwa rozdziały poświęcone zostały motywacji i technikom zapamiętywania. Pokazano w nich rodzicom, że nauka nie musi trwać wiele godzin, a oceny to nie wszystko. Krótkie wprowadzenie teoretyczne naświetla czym jest motywacja i jakie są jej cechy charakterystyczne. Kiedy rodzic przechodzi z tego rozdziału do następnego, ma już spory zasób wiedzy, jak zachęcić do nauki, następnie poznaje mnemotechniki, dzięki którym zwiększą efektywność nauki. Cenne dla mnie było zwrócenie uwagi na to, że rodzic w zależności od wieku dziecka pełni trzy role w procesie nauczania. Wielu rodziców zwraca mi uwagę na to, że to, jak uczyli dziecko w trzeciej klasie w ogóle nie sprawdza się, kiedy poszło ono do gimnazjum. W tej książce znajdą odpowiedź na to dlaczego tak jest i jak można zmodyfikować proces nauczania, który wcześniej stosowali, żeby teraz też dawał efekty.

Ostatnia grupa problemów, która wyodrębnia się podczas czytania to ta związana z przypadkami szczególnej uwagi. Mam na myśli uzależnienia, zarówno te związane z substancjami psychoaktywnymi, jak i te mechaniczne (np. telefon, komputer). Autorki zwracają uwagę na działania profilaktyczne i takie, które należy zastosować kiedy podejrzewamy uzależnienie. Obok problemu uzależnień w książce poruszone zostały kwestie dotyczące zaburzeń odżywiania. Podkreślone zostały te objawy, które powinny budzić niepokój opiekunów. Dwa ostatnie rozdziały nawiązują do problemu pojawienia się w klasie dziecka z ADHD lub z zespołem Aspergera. Są one przeznaczone szczególnie dla nauczycieli, w których klasach takie dzieci są, ale również dla rodziców pozostałych dzieci. Krótka charakterystyka zaburzeń ma na celu pokazanie, że praca z nimi nie musi rozbijać funkcjonowania całej klasy.

Jak widać książka stanowi mini kompendium problemów, jakie przychodzą nam do głowy, kiedy myślimy o wychowaniu. Być może nie porusza ona każdego problemu jaki pojawia się w procesie edukacji, ale te, o których mowa zostały opracowane w sposób, który zaspokaja potrzebę podstawowej wiedzy.

Każdy rozdział ma przejrzystą strukturę: teoria dotycząca problemu (np. czym jest lęk); jak samodzielnie zdiagnozować, czy to może dotyczyć konkretnego dziecka (wskazówki dotyczące obserwacji, pytania, które możemy sobie postawić, scenariusze rozmów z dziećmi); wskazówki do tego, jak rozwiązać problem. Każdy rozdział kończy się podsumowaniem najważniejszych myśli.

Uważam, że jest to książka, jakich mało na rynku. Zazwyczaj są takie, które przeznaczone zarówno dla rodziców jak i dla specjalistów, pisane są językiem, który tylko specjalista zrozumie. W tej książce język jest zrozumiały dla każdego, pojęcia specjalistyczne wyjaśniane, a przykłady z życia umacniają w rodzicu przekonanie, że z problemem nie zmaga się sam, a to ma duże znaczenie. Choć to książka o problemach, nie jest sztucznie nadmuchana powagą. Autorki towarzyszą czytelnikowi i wspierają go, czasem z odrobiną humoru pokazując, że nie takie wychowanie straszne.

Tym, których jeszcze nie przekonałam do kupna zwracam uwagę na pewien cytat, który powinien przyświecać każdemu: rodzicowi, nauczycielowi, czy specjaliście, do którego ktoś zgłasza się po pomoc:

„Rodzice i nauczyciele mają wspólny cel: szczęśliwe dzieci. Warto o tym pamiętać.”

Informacje o książce:
Tytuł: Szkolne wyzwania. Jak mądrze wspierać dziecko w dorastaniu?
Tytuł oryginału: Szkolne wyzwania. Jak mądrze wspierać dziecko w dorastaniu?
Autor: Monika Gregorczuk, Barbara Kołtyś
ISBN: 9788377885369
Wydawca: Samo Sedno
Rok: 2015