Piosenkarze
Emilia Padoł
Po “Piosenkarkach PRL-u…” przyszedł czas na nich – “Piosenkarzy”. Nawiasem mówiąc, ubolewam nad tym, że PRL budzi dzisiaj tak wiele negatywnych emocji. Z drugiej strony – czy powinno dzielić się artystów na tych śpiewających przed 1989 roku i po? Czy nie lepszą miarą ich popularności są dekady, w których odnosili największe sukcesy? Zostawię te pytania bez odpowiedzi.
W każdym razie Emilia Padoł kolejny raz wykonała świetną robotę z cyklu “ocalić od zapomnienia”, prezentując sylwetki popularnych w latach 60., 70. i 80. XX wieku artystów (i muzyków): Macieja Kossowskiego, Krzysztofa Klenczona, Andrzeja i Jacka Zielińskich, Stana Borysa, Edwarda Hulewicza, Andrzeja Dąbrowskiego oraz Andrzeja Zauchy. Poznajemy ich nie tylko od strony zawodowej, ale i prywatnej. Jednak to muzyka gra pierwsze skrzypce, dlatego niech zdarta płyta zagra jeszcze raz…
Maciej Kossowski jest jedną z twarzy big – beatowej “rewolucji” początku lat 60. Podejrzewam, że do dzisiaj popularnością cieszy się jego sztandarowy przebój “Dwudziestolatki”, choć zapewne nie każdy będzie potrafił skojarzyć ten tytuł z nazwiskiem jego wykonawcy. Od ponad 50. lat śni swój “American Dream”, występując w ośrodkach opieki senioralnej w USA.
Mniej szczęścia miał Krzysztof Klenczon, dla którego pobyt po drugiej stronie Atlantyku zakończył się tragiczną śmiercią w wypadku samochodowym w 1981 r. W połowie lat 60. współtworzył zespół Czerwone Gitary. Skomponował i zaśpiewał wówczas m.in. takie przeboje jak: “Kwiaty we włosach”, “Historia jednej znajomości” czy “Biały krzyż”. Następnie został liderem grupy Trzy korony” (m.in. “10 w skali Beauforta”), po czym opuścił kraj, szukając szczęścia w Stanach Zjednoczonych.
Andrzej i Jacek Zielińscy, czyli popularni Skaldowie, to muzycy z prawdziwego zdarzenia, którzy swoje utwory komponują, aranżują, miksują i oczywiście je śpiewają. W świadomości Polaków zapisali się jako wykonawcy piosenek: “Medytacje wiejskiego listonosza”, “Wszystko mi mówi, że mnie ktoś pokochał” czy “Z kopyta kulig rwie”. Zespół cieszył się również wielkim powodzeniem w… ZSRR, gdzie był przyjmowany niezwykle entuzjastycznie.
Stan Borys zasłynął utworem “Jaskółka uwięziona”, za który otrzymał nagrodę główną na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie w 1973 r. Ale i piosence “Spacer dziką plażą” (“plaża, dzika plaża, morze dookoła nas”) trudno odmówić rozpoznawalności. Pod koniec 1975 r. Borys, mimo dobrze rozwijającej się kariery w kraju i odnoszonych sukcesów na zagranicznych festiwalach, wyjeżdża do USA.
Kolejny bohater “Piosenkarzy” – Edward Hulewicz – jest dzisiaj najbardziej kojarzony z przebojem “Za zdrowie pań”. Sam jednak zaznacza, że ma w swoim repertuarze dalece ambitniejsze utwory. Co ciekawe, sam projektował swoje sceniczne stroje, dzięki czemu zawsze prezentował się bardzo elegancko (zwłaszcza na tle rzeczonego, siermiężnego PRL-u). Nadal jest aktywny zawodowo – nagrywa i koncertuje.
Podobnie jak Andrzej Dąbrowski, który jest utożsamiany z nieśmiertelnym hitem “Do zakochania jeden krok”. Sam zresztą przyznał, że jest on niczym “Pszczółka Maja” z repertuaru Zbigniewa Wodeckiego (chodzi oczywiście o rozpoznawalność)! Wokalista jest również (a może przede wszystkim?) rasowym jazzmanem i świetnym perkusistą, który odnosił sukcesy w rajdach samochodowych.
Jazzowe inklinacje posiadał również Andrzej Zaucha, a swoją muzyczną przygodę rozpoczął pod koniec lat 60. w zespole Dżamble (m.in. “Wymyśliłem ciebie”). Jednak prawdziwej popularności doczekał się dopiero w połowie lat 80., w zasadzie rokrocznie występując na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. Jego najbardziej znane nagranie to “Byłaś serca biciem”. Zginął śmiercią tragiczną – został zastrzelony w 1991 r. przez męża swojej partnerki – Yvesa Goulaisa.
Warto w tym miejscu podkreślić, że wszyscy panowie zawdzięczają swoje kariery ciężkiej pracy i talentowi, a ich interpretacje wyróżniają się autentycznością. Zwłaszcza na tle tandety tak chętnie lansowanej w komercyjnych radiach. Dlaczego przeboje wylansowane przez “Piosenkarzy” nieczęsto goszczą w mediach? Na szczęście dzięki wszechobecnemu Internetowi, a konkretnie portalowi YouTube, możemy wracać do ich mniej lub bardziej znanych przebojów.
Emilia Padoł w swojej książce bardzo zręcznie nakreśliła artystyczne emploi ośmiu postaci, sama niejako usuwając się w cień. Jednak jej subtelna obecność towarzyszy nam na kolejnych stronach “Piosenkarzy”, zwracając uwagę na frapujące detale, czy dzieląc się z nami swoimi spostrzeżeniami. Ta ciekawa narracja, w połączeniu z dobrze wyważoną treścią, stanowi dobrą zachętę do poznania twórczości artystów, których piosenki nie dadzą się zamknąć w przebrzmiałej już epoce PRL.
Informacje o książce:
Tytuł: Piosenkarze
Tytuł oryginału: Piosenkarze
Autor: Emilia Padoł
ISBN: 9788380971516
Wydawca: Prószyński i S-ka
Rok: 2017