Czarny Huzar
Leszek Biały
Książki historyczne mają to do siebie, że balansują na niezwykle cienkiej linii pomiędzy domysłami a faktami. Siłą rzeczy zostają wystawione na dodatkową krytykę, nie tylko ze strony obranej przez siebie drogi narracji, ale także dokładności przekazywanej wiedzy. Oczywistym jest, że każdy woli co innego, i może wybrać opowieść luźno osadzoną w realiach historycznych, co łatwo przywodzi na myśl gatunek fantasy. Istnieją jednak odbiorcy poszukujący tych najprawdziwszych doznań z dziedziny historii. Dla nich wszystko musi mieć swoje potwierdzenie w rzeczywistych faktach, tło książki nie może zostać skalane jakąś nieprawidłowością. Niewątpliwie jest to mała i hermetyczna społeczność czytelnicza, jednak bardzo wpływowa. Potwierdzają to wyniki sprzedaży książek fabularnych z tej dziedziny, które od wielu lat utwierdzają mnie w przekonaniu, że powieści historyczne osadzone i opowiedziane w sposób niemal naukowy są swego rodzaju ewenementem, ale usprawiedliwionym. „Czarny Huzar” autorstwa Leszka Białego jest idealnym przykładem tej dziwnej, ludzkiej potrzeby przeniesienia się do świata nierealnego zbudowanego na tym całkiem realnym.
Akcja książki ma miejsce w XVIII wiecznej Polsce, która czasy świetności ma już dawno za sobą. Niedługo doświadczy rozbiorów, które wymażą ze wszystkich map jakikolwiek ślad po jej istnieniu. Wieszczami nadchodzącej apokalipsy nikt się nie przejmuje, twardo wierząc, że niemożliwym jest aby coś złego stało się z krajem, który przetrwał już tak wiele. Nikt, tak naprawdę, nie troszczy się już o dobro kraju, pogrążającego się coraz głębiej w politycznych utarczkach i dyplomatycznych przepychankach, które mają tylko maskować próbę wkupienia się w łaski tych silniejszych. Intrygi stają się chlebem powszednim, który ma zapewnić dobrobyt temu, kto dostatecznie mocno wkupi się w łaski osób decydujących, kto gdzie usiądzie przy stole podczas nieuchronnego podziału łupu, jakim będzie polska. Kulturowy i polityczny galimatias, w jakim był nasz kraj, w tamtych czasach jest punktem wyjścia dla książki Pana Białego. Wplótł on do faktów historycznych własny wątek fabularny, który opiera się na wyprawie luterańskich misjonarzy mających na celu nawrócenie żydowskiego mistyka.
Po przeczytaniu książki Pana Białego nie mogę pozbyć się wrażenia, że cały wątek fabularny został wymyślony tylko jako przykrywka do próby napisania książki o czasach upadku Polski XVIII wiecznej. Warsztat autora na temat tamtego okresu jest bardzo imponujący, chociaż trudno mi to zweryfikować jako, że nie jestem historykiem, ale mimo wszystko robi wrażenie. Nie jestem zbyt leniwy w takich przypadkach i poszperałem trochę w książkach oraz zasięgnąłem języka u ludzi mi znajomych, którzy mieli ten przywilej ukończenia wydziału historycznego. Okazało się, że większość informacji przekazywanych w książce „Czarny Huzar” ma swoje pokrycie w rzeczywistości. Bardzo pozytywnie nastawiło mnie to do samej książki jak i autora. Rzadko można bowiem trafić na książkę fabularną, której akcja dzieje się w przeszłości, a która tak wiele uwagi przykłada prawdzie historycznej. Uważny czytelnik zapyta skąd pewność, że było właśnie tak jak opisuje Pan Biały? Cóż, w dziedzinie nauki jaką jest historia nigdy pewności się nie ma, chyba, że można oprzeć się na co najmniej kilku niezależnych opisach danej sytuacji. Tak się składa, że polska w wieku XVII była bardzo dobrze rozwiniętym i nowoczesnym państwem, które pozostawiło po sobie całe biblioteki ksiąg i zapisków. Łatwo więc jest bardziej oczytanym ludziom zweryfikować prawdziwość zdarzeń zawartych w „Czarny Huzar”.
Pan Leszek Biały kupił mnie w całości, ale nie tym co do tej pory napisałem, czyli wyjątkowym przywiązaniem do prawdy historycznej. Gdyby tak było, byłbym zakochany w każdym podręczniku do historii, ale nie o to chodzi. Autor tchnął powiew świeżości i nowoczesnego spojrzenia na coś co wcześniej było, dla przeciętnego czytelnika jedynie majakami z ławy szkolnej. Ubranie wyuczonego, z podręcznika historii, wydarzenia w słowa, które nie są monotonnym monologiem ale barwną historią z bohaterami, co do których z łatwością, możemy określić swoje sympatie, to sztuka wyższa. Bardzo chciałbym, żeby w taki sposób nauczano kiedyś o historii w szkołach. Zostawić gdzieś z tyłu ten suchy, lektorski ton, i pobudzić wyobraźnię, pokazać dzieciom „Czarnego Huzara” i zapytać jak teraz widzą to co jest naszą historią. Opowiedzieć ją w sposób równie przystępny i kolorowy jak zrobił to Leszek Biały.
Informacje o książce:
Tytuł: Czarny Huzar
Tytuł oryginału: Czarny Huzar
Autor: Leszek Biały
ISBN: 9788380834491
Wydawca: Novae Res
Rok: 2017