Zostań, a potem walcz
John Boyne
Autor bestsellerowych powieści „Chłopiec w pasiastej piżamie” oraz „Chłopiec na szczycie góry”, John Boyne powraca w kolejnej fantastycznej odsłonie „Zostań, a potem walcz”. W książce pokazuje nam realia I Wojny Światowej widzianej oczami małego chłopca. Jest to niezwykle przejmująca opowieść pokazująca, jak wojna może zmienić, a właściwie zniszczyć błogie dzieciństwo w koszmar.
W dniu piątych urodzin Alfiego rozpoczyna się wojna. Ojciec mimo wcześniejszej obietnicy, że nie zgłosi się z własnej woli do walki, zaciąga się na front jako ochotnik i kilka dni później wyjeżdża, najpierw na szkolenie, później na regularną bitwę. Na początku pisze listy do syna i żony, niestety z biegiem czasu stają się one coraz bardziej smutne, aż wreszcie kontakt się urywa. Chłopak nie ma pojęcia co dzieje się z ojcem. Stara się wypytać matkę, jednak ta ciągle powtarza, że Georgie jest na tajnej misji na której ma zakaz kontaktów z rodziną. Alfie nie wierzy Margie, domyśla się, że kobieta ukrywa przed nim prawdę. Pewnego dnia, jednym z klientów chłopaka, który został pucybutem aby choć trochę pomóc matce w utrzymaniu rodziny, jest lekarz wojskowy. Przypadkowo wichura porywa dokumenty doktora, chłopak łapie papiery unoszące się na wietrze i dostrzega w nich nazwisko Summerfield. Okazuje się, że Georgie leży w pobliskim szpitalu dla osób cierpiących na nerwicę frontową. Alfie postanawia odnaleźć ojca i przyprowadzić go do domu.
Postawa zaledwie dziewięcioletniego chłopca jest naprawdę godna podziwu. Widząc jak matka ciężko pracuje żeby związać koniec z końcem, postanawia jej pomóc. Długo zastanawia się, jak może wspomóc rodzinny budżet nie wzbudzając podejrzeń. Pewnego dnia przypomina sobie, że jeden z sąsiadów, który został wywieziony ze swojego domu, posiadał zestawu do czyszczenia butów. Alfie wykrada go z domu mężczyzny i rozpoczyna pracę na dworcu King`s Cross jako pucybut. Codziennie wieczorem podrzuca matce część zarobionych pieniędzy do portfela, tak aby ta nie zorientowała się, małą cząstkę zostawia sobie na tak zwaną czarną godzinę.
Książka pomimo ciężkiej tematyki jest napisana bardzo lekkim stylem. Czyta się ją przyjemnie. Akcja dzieje się w czasie I wojny światowej, jednak tak naprawdę autorka nie opisuje nam wojny jako takiej, tylko bardziej jest ona tłem wydarzeń. W powieści skupiamy się bardziej na zmianach społecznych i oczywiście na Alfiem. Widzimy jak kobiety których mężowie zaciągnęli się na front muszą ciężko pracować, praktycznie od świtu do nocy, aby utrzymać rodzinę, jak łapią się każdego dodatkowego zadania, jak pranie czy szycie na zamówienie, aby związać koniec z końcem. Widzimy też reakcję społeczeństwa na tych, którzy nie chcą brać udziału w wojnie. Jak są traktowaniu i publicznie naznaczani.
Autor porusza również problem nerwicy frontowej, nieznanej w tamtych czasach choroby psychicznej, uznawanej bardziej za unikanie służby krajowi. Żołnierze powracający z wojny często nie mogli poradzić sobie psychicznie z tym co widzieli oraz przeżyli. Potrzebowali wsparcia lekarzy, aby wrócić do normalność. Z czasem świadomość społeczeństwa wzrosła i wiedzieli, że traumatyczne przeżycia mogą odbijać się na zdrowiu psychicznym i potrzeba fachowej pomocy, aby sobie z tym poradzić.
Podsumowując „Zostań, a potem walcz”, jest książką krótką i lekką, jednak zapadającą w pamięć. Pokazuje, że nie trzeba być na bezpośredniej linii walk, aby ucierpieć na wojnie, stres oraz ciężkie życie tych, którzy zostali w domach, zwykle bez głównego żywiciela rodziny, jest niezmiernie ciężkie. Wojna nawet ta wygrana odbija się i zostaje na zawsze w naszych sercach, niby bohaterowie starali się wrócić do takiego życia, jakie prowadzili przed wojną, jednak to nie było łatwe. Alfie przestał lubić swoje urodziny, gdyż kojarzyły mu się z najgorszym, z całkowitą zmianą życia i odejściem ojca na wojnę. Mimo że miał tylko 5 lat gdy to wszystko się zaczęło, jednak zostało to w jego głowie już na zawsze.
Myślę, że warto zatrzymać się chwilę nad tą pozycją i zobaczyć wojnę widzianą oczami dziecka.
Informacje o książce:
Tytuł: Zostań, a potem walcz
Tytuł oryginału: Stay Where You Are and Then Leave
Autor: John Boyne
ISBN: 9788376746999
Wydawca: Replika
Rok: 2018