Władca też człowiek. Niekonwencjonalne biografie – Małgorzata Czuma

Otworzyłam tę książkę i… Wystarczyło mi krótkie wprowadzenie od autorki, by mnie urzekła. Według mnie, dobra książka to taka, gdzie pierwszy akapit zwalali z nóg. Drugi oczaruje. Trzeci nie da o sobie zapomnieć. Ta książka to wszystko ma. Z uśmiechem przechodziłam do kolejnych nazwisk, które z zimnych, sztywnych postaci znanych jedynie z kartek i lekcji w szkole stały się osobami z krwi i kości.

Autorka skupia się na dwudziestu postaciach historycznych. Zaczynając od starożytności (Tutanchamon, Gajusz Juliusz Cezar, Kleopatra VII) przez kolejnych, chronologicznie ułożonych władców. Poznajemy krótkie biografie złożone z samych soczystych i sprytnie wyselekcjonowanych faktów. Humorystyczne podejście, umiejętne operowanie faktami i wydarzeniami oraz lekki ton pióra autorki przybliża nam ludzką stronę ludzi, których znamy tylko z przynudnawych i sztywnych książek do historii.

Władca też człowiek, mówi autorka. Ma swoje przyzwyczajenia, lęki i pasje. I swoje odchyły. Bo jak wytłumaczyć drogę do władzy, która wiedzie przez… łóżko? I to nie jednego mężczyzny. Albo nienawiść do własnej dynastii, która skutkuje zamordowaniem syna i nienarodzonego wnuka czy wchodzenie do własnej sypialni przez okno tylko dlatego, że nie chce widzieć się z nielubianą żoną. Osobiście bardzo podobał mi się rozdział pt. „Lejtnant w czerwonych portkach”. Czytając tę książkę można zmienić podejście do niektórych postaci, zrozumieć działanie innych, czy po prostu… współczuć. Na szczycie walka o władzę zawsze była surowa i pozbawiona jakichkolwiek uczuć.

Takie książki są potrzebne na rynku literackim. W humorystycznym, lekkim tonie uczą i przekazują ciekawostki, dzięki którym człowiek uczy się o postaciach, które miały wpływ na kształtowanie się współczesnego świata. Informacje podawane w taki sposób przyswajamy odruchowo. Ta pozycja sprawiła, że zaczynam zauważać we władcach ludzi. Z ich wszystkimi słabościami i niedociągnięciami. Nieszczęśliwe małżeństwa, brak miłości, liczni kochankowie i przypadkowe dzieci. Tak kręci się świat od zarania dziejów.

Jestem na tak. Oczarowana i z innym podejściem. Od zawsze jestem zdania, że dobra książka kształtuje człowieka, a tu mamy tylko potwierdzenie tych słów. Polecam wszystkim, nie koniecznie amatorom historii.

[learn_more caption=”Zobacz inną recenzję (autor: Marta Ratomska)”]

Po książkę Władca też człowiek sięgnęłam głównie ze względu na sentyment do nauki historii. Miałam nadzieję, że humorystyczny cykl opowiadań będzie ciekawym towarzystwem podczas wakacyjnych podróży, i tak też się stało. Publikacja powinna zaspokoić wymagania osób umiarkowanie zainteresowanych historią oraz rozbudzić ciekawość poznawcza u tych, którym kojarzenie faktów i przyswajanie dat nigdy nie sprawiało większej przyjemności.

Książka złożona jest z krótkich rozdziałów, napisanych niebanalnym, choć przystępnym językiem. Chronologiczny układ treści przypomina przekrój podręcznika do historii, co sprawia, że odbywamy błyskawiczną i intensywną podróż w czasie i przestrzeni. Nie jest to bowiem niekończąca się opowieść, akcja toczy się wartko i dynamicznie, tekst nie jest naszpikowany serią dat i suchych faktów. Czytelnik z pewnością nie zdąży się znudzić, krótkie rozdziały są łatwe do przełknięcia nawet dla najbardziej niecierpliwych.

Zaletą książki jest niewątpliwie to, że autorka powołuje się na teksty źródłowe i przedstawia je w dosyć przyjaznej formie, udowadniając, że fakty z przeszłości mogą fascynować także dziś. Nie da się ukryć, że sylwetki postaci historycznych zaczynają nabierać ludzkich cech, kiedy poznamy je jako osoby ze swoimi słabościami, dziwactwami, lękami, nawykami, marzeniami i pomysłami… nie zawsze godnymi naśladowania. Ciekawe opisy fizjonomii działająca wyobraźnię, a ilustracje pomagają zwizualizować sobie opisywanych bohaterów. Za przykład niech posłuży jeden z cytatów:

Chodzi pochylona, ma piękną białą cerę, niebieskie oczy, wygląda dziecinnie, ma całkowicie zepsute, czarne, krzywe zęby; nie jest bynajmniej szczupła, nie umie się zachować i nie ma najmniejszego wykształcenia […]Porzucę ją, gdy tylko zostanę królem.

Podążając śladami historyków mamy okazję zrozumieć, co decydowało o losach narodów europejskich i jakie wartości przyświecały ich władcom na przestrzeni wieków. Podczas gdy jedni budzą sympatię i podziw dla swojej wielkoduszności, inni potrafią rozśmieszyć, zirytować, a nawet skłonić do refleksji. Co więcej, poznanie kulis przełomowych wydarzeń historycznych niezmiennie uświadamia nam, że to nie zawsze Ci koronowani i uhonorowani tytułem władcy odgrywają pierwsze skrzypce w podejmowaniu kluczowych decyzji. Podobnie jak w codziennym życiu, nieustannie kierują nami emocje, zbiegi okoliczności, przypadkowe spotkania i chwilowe namiętności. Ludzkie oblicze władców z jednej strony fascynuje, urzeka i sprawia, że królowie wydają się nam bliżsi, lecz gdy przyjrzymy się ich biografiom trzeźwym okiem, zaczynamy się zastanawiać, w jaki sposób zaczął funkcjonować w naszej kulturze stereotyp kapryśnej księżniczki. Okazuje się, że nie tylko kobiety są skłonne ulegać chwilowym zmianom nastrojów. Gdy zestawimy mądrość młodziutkiej królowej Jadwigi z porywczością posuniętego w latach Henryka VIII dochodzimy do wniosku, że to niekiedy słaba płeć potrafi skuteczniej zapanować nad pokusą i zrezygnować z własnego dobra w imię wyższych wartości.

Jednym minusem, o jakim chciałabym wspomnieć, jest pewna niekonsekwencja autorki w wyborze tekstów: podczas gdy poczet władców otwiera faraon zasiadający na tronie Egiptu, biografie kolejnych bohaterów nie przekraczają granic Europy. Osobiście uważam, że warto byłoby wzbogacić trasę wehikułu czasu o inne części świata, lub poświęcić zupełnie osobny tomik władcom spoza Starego Kontynentu. Pozwoliłoby to czytelnikowi na poszerzenie horyzontów myślenia o narodach z odleglejszych krain i zweryfikowanie, ile jest prawdy historycznej w obecnie funkcjonujących stereotypach kulturowych.

Książkę polecałabym szczególnie uczniom szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych jako zachęta i urozmaicenie nauki historii. Doskonale pasuje na prezent zarówno dla młodego geniusza, jak i szkolnego urwisa. Humorystyczne tytuły nadane każdemu z podrozdziałów książki w prosty sposób wspomogą zapamiętanie kilku faktów z życia głowy państwa i tym samym danego kraju. Może to być też ciekawa lektura wakacyjna dla dorosłych, którzy mają ochotę na chwilę z lekką literaturą. Raczej nie jest to wciągająca książka na długie zimowe wieczory, ale świetnie sprawdzi się w podróży, na plaży, czy w deszczowy weekend. Według mnie bardzo dobrze wpasowuje się w dzisiejszy trend odświeżania faktów historycznych i sprzedawania ich w nowym opakowaniu. Pomimo tego, że forma drukowana może wydawać się mniej atrakcyjna niż serial telewizyjny, czy pełnometrażowa produkcja kinowa, to publikacja z pewnością zdobędzie sympatię nie tylko moli książkowych.

[/learn_more]

 

Informacje o książce:
Tytuł: Władca też człowiek. Niekonwencjonalne biografie
Tytuł oryginału: Władca też człowiek. Niekonwencjonalne biografie
Autor: Małgorzata Czuma
ISBN: 9788377227893
Wydawca: Novae Res
Rok: 2013