Stan krytyczny. Opowieści z pogranicza ludzkiego życia
Matt Morgan
Mój kolega lekarz wielokrotnie opowiadał mi o osobach, z którymi zetknął się na SOR-ze. Byłem zaskoczony tym, co człowiek jest w stanie sobie zrobić, wkładając różne przedmioty w otwory swojego ciała. Podobno z czasem można się przyzwyczaić do takich widoków i nie są one już takie szokujące. Myślę, że nie chciałbym się przekonać o tym na własnej skórze…
Dzielę się tą refleksją nie bez powodu. Przyszła mi ona do głowy podczas lektury książki “Stan krytyczny. Opowieści z pogranicza ludzkiego życia” dra Matta Morgana. Na co dzień pracuje na OIOM-ie i to jest główne miejsce akcji jego opowieści. Z ciekawostek:
“noc spędzona na OIOM-ie kosztuje nawet 3 tysiące funtów (równowartość około 15 tysięcy złotych)”
Jest to jednak niewielka kwota, zważywszy na to, że gra toczy się o ludzkie życie. Z drugiej strony – w służbie zdrowia pieniądze są nieodzowne, podobnie jak wykwalifikowana (i wypoczęta) kadra. Dr Morgan przytacza historię skrajnie przepracowanej lekarki, która zasnęła za kierownicą swojego samochodu i zginęła w wypadku. Cóż, personel medyczny to po prostu ludzie, nie maszyny.
To przekonanie wzmacnia postawa autora książki, który odsłania przed nami swoją wrażliwość, zniechęcenie czy bezradność. Kiedy jest to koniecznie – po dyżurze wspiera swoich kolegów z oddziału. Do tego spotyka się z byłymi pacjentami w ich domach! W polskich warunkach to się chyba nie zdarza…
Poza tym praca w tak ekstremalnych warunkach ma swoją cenę. Doktorowi Morganowi jest czasami trudno okazać współczucie swoim bliskim, zmagającym się z problemami zdrowotnymi. W porównaniu z osobami trafiającymi na OIOM nie są one szczególnie poważne, ale – jak wiadomo – każdy ma inne doświadczenia i wynikającą z nich perspektywę.
Ponadto sympatyczny pan Matt zwraca uwagę na kwestie, które poprawiłyby jakość pracy jego kolegów i koleżanek po fachu. Dzieli się z nami bolączkami typowymi dla służby zdrowia bodaj w każdym zakątku świata, wskazując m.in. na jej niedofinansowanie oraz niewłaściwe zarządzanie. Myślę, że to otwiera oczy nam – pacjentom, często mającym zbyt wygórowane oczekiwania względem lekarzy, a tymczasem oni również mają swoje problemy.
Abstrahując od trudności, pan doktor podkreśla, że analityczny umysł pomaga mu we właściwym diagnozowaniu pacjentów. Jest jednak daleki od podążania utartymi ścieżkami i schematami. Każdy przypadek traktuje indywidualnie, uwzględniając specyfikę danego człowieka, jego historię chorobową, wiek i inne czynniki. Mimo to nie każdą osobę, która trafia na OIOM, można uratować. Niestety.
Na szczęście ze “Stanu krytycznego…” dowiadujemy się, jak heroiczną walkę o każde istnienie toczą lekarze. Doktor Morgan z chirurgiczną precyzją opisuje procedury postępowania względem pacjentów znajdujących się w krytycznym stanie. Stres, walka o tak potrzebny czas oraz umiejętność dostrzegania związków przyczynowo – skutkowych stawiają zawód intensywisty (czyli lekarza intensywnej terapii) wśród jednych z najtrudniejszych i może przez to najbardziej fascynujących?
Autor książki hojnie dzieli się z nami niezwykłymi przypadkami pochodzącymi wprost z jego zawodowej praktyki. W ten sposób poznajemy np. kobietę, które wycięto niemalże całe jelita, pozostawiając w jej ciele zaledwie 20 – centymetrowy kawałek. Dzięki całkowitemu żywieniu pozajelitowemu kobieta żyje i ma się dobrze.
Tego samego nie można powiedzieć o mężczyźnie, który trafił na OIOM z krwotokiem w przedniej części mózgu. Uniemożliwił on swobodny przepływ płynu mózgowo – rdzeniowego, podnosząc tym samym ciśnienie w jego mózgu. Nie było już dla niego ratunku. Pewnym pocieszeniem może być fakt, że od momentu, w którym wystąpił krwotok, nie był niczego świadomy i nie czuł już bólu.
To tylko dwa przykłady niesamowitych historii, które dr Morgan przedstawia w “Stanie krytycznym…”. Czyni to w bardzo obrazowy sposób, dzięki czemu jesteśmy niemalże bezpośrednimi świadkami pasjonującej walki o ludzkie życie. Do tego dostajemy sporą pigułkę wiedzy na temat konkretnych chorób i schorzeń oraz rozwoju narzędzi nieodzownych w procesie diagnozowania i ratowania pacjentów.
Co ważne – nie znajdziemy tu nieprzyswajalnego żargonu lekarskiego, dzięki czemu całość jest naprawdę (lekko)strawna. Analityczność autora książki trzyma poszczególne rozdziały w ryzach, powodując, że nie ma w nich tzw. wypełniaczy, czyli treści, które nic do niej nie wnoszą.
To wszystko powoduje, że “Stan krytyczny. Opowieści z pogranicza ludzkiego życia” jest rozwijającą lekturą, która doskonale wywiązuje się ze swojej edukacyjnej funkcji. Przybliża nam bowiem specyfikę pracy lekarzy intensywistów oraz odsłania tajniki ludzkiego organizmu. Ponadto dzięki doktorowi Mattowi Morganowi możemy się przekonać, jak wiele czynników ma wpływ na właściwą diagnozę pacjenta znajdującego się na OIOM-ie. Mówiąc szczerze, gdyby nie daj Boże moi bliscy lub ja mielibyśmy tam trafić, będę spokojniejszy. I to jest tzw. wartość dodana, którą zyskałem po przeczytaniu tej książki.
Informacje o książce:
Tytuł: Stan krytyczny. Opowieści z pogranicza ludzkiego życia
Tytuł oryginału: Critical. Science and stories from the brink of human life
Autor: Matt Morgan
ISBN: 9788366873698
Wydawca: Insignis
Rok: 2022