Saga czyli filiżanka, której nie ma
Cezary Harasimowicz
Dla wielu ludzi historia zdaje się być nudna. Nie chcą wkuwać do głowy suchych dat i faktów. Ale przecież historia jest wypełniona bogatą treścią. Za każdą bowiem datą, za każdym wydarzeniem stoją wszak konkretni ludzie. To oni tworzą historię, o której czytamy potem w podręcznikach. Myślę, że jeśli uświadomimy sobie tę prawdę, to historia nabiera zupełnie innego wymiaru i staje się bardzo ciekawą dziedziną nauki. Nade wszystko zaś istnieje ścisły związek między wydarzeniami historycznymi a życiem zwykłych ludzi. Wojny, traktaty pokojowe itp. – wszystko to ma wymierny wpływ na losy konkretnego człowieka.
Można powiedzieć, że to właśnie jest niejako treścią książki Cezarego Harasimowicza pod tytułem: „Saga czyli filiżanka, której nie ma”. Autor jest znanym polskim scenarzystą, dramaturgiem i pisarzem. Na pierwszy rzut oka opowiada nam historię swojej rodziny. Należy wspomnieć w tym miejscu, że jego dziadkiem był major Adam Królikiewicz. Oprócz tego, że był majorem kawalerii Wojska Polskiego, był także znakomitym jeźdźcem. Na stałe zapisał się w historii polskiego sportu, został bowiem pierwszym polskim medalistą olimpijskim w konkurencji indywidualnej. Do dziś w domu rodzinnym autora wisi zdjęcie Marszałka z niezwykłą dedykacją: „Dla Królikiewicza, sławy pułku, Marszałek Józef Piłsudski”. To właśnie losy i bogate życie majora stanowią dużą część książki.
Wymierną pomocą dla Harasimowicza przy pisaniu historii rodzinnej są wspomnienia jego mamy i jej pamiętniki. Krystyna Królikiewicz-Harasimowicz była aktorką teatralną i filmową. Podczas jednej z wielu rozmów z synem poleca mu, aby napisał o… filiżance:
„Jakiej filiżance?
– Porcelanowej.
– Ale konkretnie?- dopytuję.
– Tej napoleońskiej.
– Jakiej napoleońskiej, mamo?
– Po Miłobędzkim – odpowiada. Na chwilę pozwala opaść powiekom w przymrużeniu. – Żołnierzu napoleońskim.
Cholera, nie przypominam sobie żadnej napoleońskiej filiżanki po Miłobędzkim”.
„Saga…” nie jest jednak zwykłą opowieścią rodzinną. Tak się bowiem złożyło, że losy przodków Cezarego Harasimowicza były nierozerwalnie związane z bogatą i trudną historią Polski. Autor przenosi nas aż do początków dwudziestego wieku. Co charakterystyczne dla całej narracji – zanim przystępuje do opowiadania dziejów rodu – raczy nas swoistą „kartką z kalendarza”. Krótko komunikuje, czym żył wtedy świat. Możemy się więc dowiedzieć, co wydarzyło się w kwietniu 1906 roku, a jak się okazuje – wydarzyło się sporo. Aby jeszcze bardziej przenieść nas w klimat tamtych lat, Harasimowicz nie boi się sięgać do źródeł. Przytacza fragmenty z „Gazety Lwowskiej” i innych pism. Cytuje drobne ogłoszenia zamieszczane w prasie, które ilustrują czym żyli wtedy zwykli ludzie. Gdy opowieść wkracza w czas wojny i okupacji, przytacza obwieszczenia niemieckich władz, komunikaty radiowe. Zabieg ten bardzo ubogaca książkę. Jest więc „Saga” opowieścią o ludziach, którym przyszło żyć w bardzo trudnych czasach. Wraz z nimi przenosimy się do czasów II Rzeczpospolitej. Stajemy się niemal naocznymi świadkami wielkich wydarzeń – pogrzebu Juliusza Słowackiego, zamachu majowego, śmierci i pogrzebu Marszałka. Klimat tamtej epoki dopełniają losy majora Królikiewicza. Ten wybitny jeździec ponad wszystko ukochał konie i Ojczyznę. Z bliska możemy obserwować świat kawalerii, zawody jeździeckie. Niestety wybuch wojny wszystko zmienia. Bohaterowie książki robią doświadczają całej grozy okupacji. Straszny los Żydów, piekło więzienia na Montelupich. Katorżnicza praca w niemieckich obozach pracy. Głód i wszechobecny strach. Niestety „wyzwolenie” przez Armię Czerwoną nie przynosi ukojenia dla zmęczonej ludności. Wraz z Armią Czerwoną wkraczają gwałty, rabunki, przemoc. Komunistyczna Polska także nie jest wymarzonym miejscem do życia. Rządy „władzy ludowej” wielu odczuwa bardzo boleśnie.
Ale przecież w tych ciężkich czasach żyli przodkowie autora. Musieli stawić czoła wielu przeciwnościom. Wszak mimo tylu strasznych wydarzeń ludzie się kochali, zakładali rodziny, po prostu żyli.
Książka jest bardzo ciekawą propozycją wydawnictwa WAB. Cezary Harasimowicz umiejętnie opowiada dzieje swojej rodziny na tle historii Polski. Wydarzenia rozgrywają się od początku XX wieku, aż po wiek XXI. Od panowania miłościwego cesarza Franciszka Józefa do prezydentury Andrzeja Dudy.
„Saga czyli opowieść o filiżance, której nie ma” to obowiązkowa pozycja dla wszystkich miłośników wspomnień, pamiętników, rodzinnych opowiadań. Jest to bardzo ciekawa historia rodziny, umiejętnie wpleciona w historię naszego kraju. Naprawdę, bardzo ciekawa lektura.
Informacje o książce:
Tytuł: Saga czyli filiżanka, której nie ma
Tytuł oryginału: Saga czyli filiżanka, której nie ma
Autor: Cezary Harasimowicz
ISBN: 9788328048133
Wydawca: WAB
Rok: 2017