Prezesi. Oni rządzili TVP
Beata Modrzejewska
Ostatnie tygodnie były niezwykle burzliwe i nerwowe w Telewizji Polskiej. Wszystko za sprawą wyborów nowego prezesa i zarządu. Nominacje przedłużały się, a podejmowane – na drodze trwającego konkursu – decyzje były krytykowane i uważane za polityczne. Ostatecznie Rada Nadzorcza na stanowisko prezesa zarekomendowała Janusza Daszczyńskiego, wiceprezesa spółki za czasów Wiesława Walendziaka i Ryszarda Miazka. Zastąpi on Juliusza Brauna, który w fotelu prezesa siedział przez cztery ostatnie lata i z którym wywiad kończy książkę Beaty Modrzejewskiej, zatytułowaną „Prezesi. Oni rządzili TVP” – książkę, która jak żadna inna, wyjaśnia, dlaczego wybory zarządzających Telewizją Polską nie należą do najprostszych, odkryje mechanizmy działania spółki na tle przemian politycznych i społecznych, a także zdradzi ciekawostki, o których istnieniu nie zdajemy sobie nawet sprawy.
Autorka książki to z zawodu dziennikarka, w przeszłości związana m.in. z „Gazetą Wyborczą” i „Rzeczpospolitą”. Nie powinna więc dziwić forma, na którą zdecydowała się Modrzejewska – rozdziały książki stanowią wywiady z osobami, które w trakcie ostatnich kilkudziesięciu lat trzymały stery władzy w Telewizji Polskiej. Maciej Szczepański, Janusz Zaorski, Wiesław Walendziak, Robert Kwiatkowski, Jan Dworak, Andrzej Urbański oraz Juliusz Braun kolejno odpowiadają na, nierzadko niewygodne, pytania, odsłaniając rąbek tajemnic – przedstawiając własne koncepcje zmian w strukturze spółki, jej działaniu, wyjaśniając przyczyny podejmowanych decyzji, a także komentując wybory swoich poprzedników
.
Książkę „Prezesi. Oni rządzili TVP” rozpoczyna unikalny wywiad z Maciejem Szczepańskim, prezesem Radiokomitetu w latach 1972-1980, który unowocześnił zaplecze techniczne Telewizji Polskiej – rozbudował studia nagraniowe, wyposażył je w nowoczesną aparaturę i kamery oraz zwiększył liczbę zatrudnionych w spółce pracowników. Prezes Szczepański zapracował jednak również w środowisku telewizyjnym na przydomek „Krwawego Maćka” z uwagi na twardy, apodyktyczny sposób zarządzania spółką – zarządzania w pełni zależnego od woli ówczesnych władz i I sekretarza KC PZPR – Edwarda Gierka. Po transformacji ustrojowej, w latach 1991-1993, funkcję prezesa Radiokomitetu pełnił Janusz Zaorski, reżyser, scenarzysta, producent filmowy i aktor. Zaorski w rozmowie z Modrzejewską przedstawia m.in. swoje spostrzeżenia dotyczące stosunków łączących przełożonych oraz niższych stopniem pracowników, których nazywał „szczególnym gatunkiem człowieka” – konformistycznego, potulnego, wręcz pantoflarskiego. W lutym 1993 roku zniesiony został Radiokomitet. Pierwszym prezesem zarządu Telewizji Polskiej został Wiesław Walendziak. W fotelu prezesa spędził dwa lata – od 1994 do 1996 roku. Walendziak, który wywodził się ze środowiska dziennikarskiego popularnie zwanego „pampersami”, opowiada o swojej trudnej relacji z Prezydentem Lechem Wałęsą, a także wyjaśnia powody dobrowolnej rezygnacji z funkcji prezesa telewizji publicznej. Grażyna Torbicka, Kamil Durczok i Włodzimierz Szaranowicz to z kolei największe gwiazdy Telewizji Polskiej w oczach jej prezesa z lat 1998-2004 – Roberta Kwiatkowskiego. Kwiatkowski, który w przeszłości zaangażowany był m.in. w kampanię prezydencką Aleksandra Kwaśniewskiego, komentuje aferę Rywina i wyjaśnia, dlaczego, będący wtedy u władzy, Sojusz Lewicy Demokratycznej nie umiał sobie z nią poradzić. W latach 2004-2006 prezesem Telewizji Polskiej był obecny przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji – Jan Dworak. W przeprowadzonym wywiadzie tłumaczy, jak za jego prezesury wyglądały relacje z rządzącymi i dlaczego telewizja publiczna, w przypadku błędów potknięć polityków, wykorzystywana jest w roli kozła ofiarnego, którego zawsze można obarczyć winą za niepowodzenia. „Tyle misji, ile oglądalności” – to hasło Andrzeja Urbańskiego, prezesa Telewizji Polskiej w latach 2007-2008. W rozmowie z Modrzejewską Urbański ujawnia m.in. okoliczności zatrudnienia Tomasza Lisa oraz wyjaśnia, dlaczego nie tolerował w telewizji osób wywodzących się ze środowisk artystycznych. Ostatnim rozmówcą jest Juliusz Braun, który w fotelu prezesa zasiada od 2011 roku. Braun opowiada o sukcesie programu „Rolnik szuka żony”, komentuje decyzję o zaprzestaniu emitowania „Dobranocki” w telewizyjnej Jedynce i tłumaczy, dlaczego do gmachu na Woronicza nie zdecydowałby wpuścić się Doroty „Dody” Rabczewskiej i Adama „Nergala” Darskiego.
„Prezesi. Oni rządzili TVP” to pozycja literacka, która pozwala zrozumieć mechanizmy, jakimi rządzi się telewizja publiczna, dziś kojarzona przez Polaków głównie z misją i abonamentowymi opłatami. Książkę czyta się lekko, a forma wywiadu powoduje, że ciężko jest przerwać czytanie w połowie rozmowy z poszczególnymi osobami. Co ważne, odbiorcami książki nie muszą być tylko czytelnicy bezpośrednio związani z Telewizją Polską, ale właściwie wszyscy, którzy chcieliby lepiej poznać jej realia i codzienne funkcjonowanie. Niezwykle ciekawe jest śledzenie zmian, jakie zachodziły w telewizji publicznej na przestrzeni czasu – reformy ustroju oraz przemian politycznych i społecznych.
Książka „Prezesi. Oni rządzili TVP” stanowi interesującą lekcję historii, dotyczącą rozwoju mediów w Polsce. Jest ona jak podróż w czasie, zapewniając czytelnikowi możliwość powspominania wcześniejszych programów emitowanych na antenach Telewizji Polskiej i gwiazd z nimi związanych, ale przede wszystkim daje możliwość zorientowania się, jak podejmowane decyzje przez jednych prezesów wpływały na decyzje kolejnych zarządzających telewizją publiczną.
Informacje o książce:
Tytuł: Prezesi. Oni rządzili TVP
Tytuł oryginału: Prezesi. Oni rządzili TVP
Autor: Beata Modrzejewska
ISBN: 9788361808619
Wydawca: The Facto
Rok: 2015