Zakopane – miasto cudów
Wojciech Mróz
Zakopane to miejsce charakterystyczne na mapie Polski. Dla jednych przereklamowane turystyczne miasto, dla drugich piękna baza wypadowa na Polskie Tatry. Tak czy inaczej, nie da się przejść obojętnie koło tego miejsca. Można pisać przewodniki po Zakopanem, można oglądać piękne albumy. Można też napisać zbiór felietonów aby oddać ducha (nie tylko), zimowej stolicy Polski. Tak jest właśnie z książką Wojciecha Mroza „Zakopane. Miasto cudów”, które przedstawia Czytelnikowi dwa oblicza miejscowości – przeszłe i teraźniejsze.
Autor książki, to doświadczony dziennikarz i prozaik. Urodzony w Krakowie i zamieszkały w Zakopanem, wydaje się osobą jak najbardziej kompetentną do przedstawienia perły Tatr. Wojciech Mróz ma na swoim koncie tomiki wierszy („Wieczory rozkwitające” oraz „Która jesteś”), bajki („Przygody w Księstwie Nieśmiałości”) czy powieści („Zapach drzewa sandałowego”). Współzałożyciel i pierwszy redaktor naczelny „Tygodnika Podhalańskiego”.
Większość felietonów pochodzi właśnie z „Tygodnika Podhalańskiego”, chociaż część z nich została odświeżona z innych źródeł, a niektóre prawdopodobnie (?) zostały napisane właśnie na potrzeby recenzowanej książki. Teksty Wojciecha Mroza to niezwykle celne, czasem prześmiewcze, czasem ironiczne, ale także refleksyjne opowiadania na temat Zakopanego i nierozerwalnie z nim związanych okolic. Ukazuje zarówno życie codzienne (mentalność górali) jak i wielkie wydarzenia (Mistrzostwa Pucharu Świata w skokach narciarskich). Felietony, chociaż mają bardzo zróżnicowaną tematykę, to można zauważyć, że autor koncentruje się na kilku wspólnych sprawach. Czytelnik zauważy powracający motyw nieudolnej zwykle administracji, nieprzemyślanej polityki lub spłycania przez turystów uroków Zakopanego. W tekstach wyczytamy nie tylko o bujnym życiu górali, brawurowych (żeby nie powiedzieć głupich), akcjach przybyszów czy o atrakcjach turystycznych takich Krupówki czy Morskie Oko. Poznamy więcej miejscowych zwyczajów, postaramy się zrozumieć czasem pokrętną (dla obcych) logikę górali. Dowiemy się także dużo z historii, zwłaszcza o miejscach które funkcjonują do dzisiaj lub obok których możemy przejść, nie zdając sobie sprawy, co jeszcze paręnaście lat temu tam się wydarzyło. Oprócz miejsc, poznamy kilka sylwetek z historii Zakopanego takich jak Chałubiński czy Witkacy. Pojawi się także w międzyczasie Lenin, który zażywał relaksu w tych okolicach (zresztą, kogo tam nie było…). Zrozumiemy także dlaczego niektóre rzeczy w Zakopanem się nie zmieniają lub czego nigdy raczej się nie doczekamy (tutaj wraca znów administracja). Trzeba też przyznać, że autor wcale nie miał na celu ozłocić miasta. Nie raz pokazuje paradoksy i porażki lokalnej społeczności, miejscowe zatargi i waśnie jak nie o ziemię to o portfel turysty. Wszystko z dużą dawką ironii i dystansu, czyli tak jak dobre felietony wyglądać powinny. Książka idealnie nadaje się podczas podróży – długość felietonów, a jest ich łącznie 153, nie przekracza zwykle 3 stron. Co prawda cześć tekstów jest ze sobą ściśle powiązana (jak np. historia kolejki na Kasprowym czy awantura o oscypek), jednak nie przeszkadza to przerwać lub zacząć czytanie od dowolnego miejsca.
Jednym zdaniem przyjemnie się czyta. Dobór tekstu tak ułożony że felieton pochłania się jeden za drugim. Wielkość liter nie męczy, a twarda oprawa nie pozwoli książce zniszczyć się podczas częstego przepakowywania. Polecić można książkę każdemu. Zarówno znającym i doceniającym piękno Tatr jak i stawiającym pierwsze korki na zakopiańskim szlaku. Wbrew opinii Zakopane to nie tylko komercja i turystyka. To żywe miejsce, z bogatą historią i niezwykłymi perypetiami, gdzie bohaterami są codziennie zwykli ludzie. Warto tu przyjechać, poznać i zrozumieć. Dzięki książce Wojciecha Mroza będzie to o wiele łatwiejsze, a dla tych co już zwiedzali i dopiero przeczytają – Zakopane nigdy już nie będzie takie same.
Informacje o książce:
Tytuł: Zakopane – miasto cudów
Tytuł oryginału: Zakopane – miasto cudów
Autor: Wojciech Mróz
ISBN: 9788379425525
Wydawca: Novae Res
Rok: 2015