Rówieśnik komputera
Alan Bielecki
Ojciec i syn. Tak podobni, a jednocześnie różni. I w konflikcie.
Nie będę zapewne oryginalna, jeśli powiem, że do przeczytania Rówieśnika komputera przekonał mnie opis książki, z którego dowiedziałam się o „zbyt wylewnych przyjaźniach” głównego bohatera z męskim koleżeństwem. Nie jest to jednak zwykła powieść o nastoletnim homoseksualiście. To powieść o nastoletnim homoseksualiście w czasach PRL-u.
Nigdy nie słyszałam o Alanie Bieleckim – autorze Rówieśnika… Z opisów na stronie wydawnictwa dowiedzieć się można, że jest to romantyk z fantazją, którego życiową pasją jest pisanie, właściwie… wszystkiego – od opowiadań do programów komputerowych.
Co mnie zaciekawiło w książce, to że bardzo zainteresował się nią Ruch LGBT. Pojawiło się o niej kilka postów na portalu informacyjnym ruchu, a nawet stała się nagrodą w konkursie. Stwierdziłam zatem, że musi być to dzieło warte przeczytania.
Na początku autor zapoznaje Czytelnika z Władysławem – ojcem tytułowego Rówieśnika komputera. Władysław przedstawiany jest jako młody człowiek, który postanawia opuścić rodzinną wieś i przeprowadzić się do miasta, aby tam szukać dla siebie lepszej przyszłości. Kolejną sceną, jaką pokazuje autor, jest znacznie późniejszy etap życia Władysława. Mężczyzna jest już po ślubie i właśnie odbyły się chrzciny jego pierworodnego syna – Mirka. Władysław z żoną Małgosią bardzo starają się zapewnić dziecku opiekę. Ojciec ciężko pracuje jako radiotechnik. Na przestrzeni mijających lat autor pokazuje co ważniejsze wydarzenia z życia rodziny. Coraz więcej dowiadujemy się o Mirku – jego perypetiach w przedszkolu, szkole, relacjach z rodzicami i przyjaciółmi. Raz po raz w jego codzienności zaczyna pojawiać się temat odzywającej się w nastoletnich latach seksualności. Chłopiec nie do końca zdaje sobie sprawę ze zmian jakie zachodzą i będą zachodzić w jego ciele i uczuciach. Coraz częściej pojawiają się zapowiadane na okładce książki relacje, które niepokoją ojca. Według Władysława Mirek wkroczył na złą drogę.
Powieść skupiona jest wokół relacji ojca i syna oraz wydarzeń, które wpływają na kształtowanie się tej relacji. Napisana jest w bardzo przejrzysty sposób – autor podzielił treść na trzy części, a w każdej wydzielił kilkustronicowe rozdziały, przedstawiające istotne wydarzenia z życia Mirka i jego rodziców. Wydaje się to trafnym zabiegiem w książce, której fabuła obejmuje kilkanaście lat z życia rodziny. Bardzo podobały mi się opisy rzeczywistości PRL-u. Zarówno przedstawienie zwyczajów rodzinnych, jak zarys reakcji ludzi tamtych czasów na problematykę homoseksualizmu, doskonale dopełniały zwiększającego się dramatyzmu sytuacji nastolatka. Mam jednak kilka zastrzeżeń do książki. Pierwsza część w większości poświęcona jest perypetiom Władysława. Kiedy syn dorasta, coraz więcej treści poświęcone jest jemu i jego relacji z ojcem. Tytuł został zaczerpnięty z opisu jednego wydarzenia rodzinnego (według mnie niezbyt istotnego) i sądzę, że sugeruje zupełnie inną treść powieści. Co prawda wartka akcja sprawiła, że dosłownie pochłonęłam książkę, to jednak aspekty wizualne tekstu utrudniały czytanie. Chyba po raz pierwszy zetknęłam się z tekstem powieści, który jest jedynie wyjustowany, a dłuższe wyrazy nie są dzielone i przenoszone do kolejnej linijki, co sprawiło, że spacje miały różną szerokość w każdym wierszu tekstu.
Pomimo moich kilku uwag, zdecydowanie pozytywnie oceniam Rówieśnika komputera. Jakże przykre jest to, jak trafnie opisuje traktowanie homoseksualistów w zamierzchłych czasach PRL-u. A może również w obecnych…?
Informacje o książce:
Tytuł: Rówieśnik komputera
Tytuł oryginału: Rówieśnik komputera
Autor: Alan Bielecki
ISBN: 9788360809242
Wydawca: Labiryntus
Rok: 2013