Historia designu
Elizabeth Wilhide (red.)
Wydaje się, że to ostatnio nastąpiła jakaś moda na design. Nic bardziej mylnego. Tak naprawdę design, a właściwie wzornictwo towarzyszyło człowiekowi od dawien dawna. A świadome podejście do dobrego wzoru, funkcjonalności, kreowania marki produktu, zaczęło się kształtować już u zarania rewolucji przemysłowej, czyli od około połowy XVIII wieku. Wydana przez Arkady „Historia designu” przybliża nam rozwój wzornictwa na świecie, podejmuje próbę rozwinięcia pojęcia designu, pokazuje jak ono jest pojemne i w jak wielu dziedzinach możemy je spotkać.
Ale czym jest właściwie design? Już we wstępie autorzy zastrzegają, że tak naprawdę trudno jednoznacznie zdefiniować to pojęcie.
„Jeśli przez design rozumiemy zamysł, to wtedy wszystko, co kiedykolwiek wykonały ludzkie ręce, zostało zaprojektowane. W tych kategoriach gliniany garnek uformowany tysiące lat temu (…) jest produktem designu dokładnie tak samo jak samochód koncepcyjny czy iPhone. Sam design jednak – jako specjalistyczna praktyka, różna od procesu wytwarzania i odrębna od sztuki i rzemiosła – ma historię o wiele krótszą, datującą się od rewolucji przemysłowej”.
Design spotykamy we wszystkim co nas otacza – od wystroju wnętrza po samochody, maszyny, ale i w dobrze zaprojektowanej książce. Krój pisma komputerowego pisma to też już design, jak i kształt telefonu oraz jego etui.
Publikacja została podzielona na sześć podstawowych rozdziałów, które ujęte są także w klamry czasu (poczynając od ok. 1700 roku do czasów obecnych). Chronologiczny podział wprowadza systematykę i klarowność w odbiorze. Zaczynając od początków designu, przechodzimy przez epokę maszyn, poszukiwania tożsamości, zwracania uwagi na jakość życia, aż po erę cyfrową. Te wszystkie etapy to ciągłe poszukiwanie nie tylko piękna ale i funkcjonalności. Historia designu jawi się jako nieustanny postęp świadomości, rozwijania wzornictwa i trendów, które w danym czasie przeważały: produkcja masowa czy wyrafinowane rzemiosło, piękno czy użyteczność, funkcjonalność, minimalizm czy dekoracyjność itd.
„Przez całą historię designu rozgrywane było, raz za razem od nowa, fundamentalne napięcie między stylistyczną ekspresyjnością a redukcjonizmem, między funkcją a formą”.
Książka, jak na dobry designerski projekt przystało, prezentuje także niebanalny, ale i przejrzysty układ. W sposób czytelny i logiczny, w każdym z sześciu wspomnianych rozdziałów głównych, zawarte są części (podrozdziały) zaś w nich (po krótkim a treściwym wstępie) prezentowane są poszczególne projekty, które według autorów były krokiem do rozwoju designu w rożnych dziedzinach. Od wynalazków, maszyn, środków transportu, przez tkaniny, plakaty, lampy, meble, po modę, identyfikację wizualną, kampanie reklamowe itd. Każdy omawiany projekt jest dokładnie przeanalizowany, zarówno w zakresie historycznym jak i ukazując jego działanie czy zastosowanie. Towarzyszy mu zawsze ilustracja całości oraz kilka mniejszych reprodukcji i dodatkowo opisanych fragmentów. Umożliwia to zabieg nazwany „nawigacją” (czyli po prostu legenda) – w obrazowy sposób odsyła do detali na zdjęciach. Treść wzbogacona jest zamieszczaną obok krótką sylwetką projektanta (lub firmy, warsztatów, czy ruchu rzemieślniczego). Każdy rozdział i jego część zawiera ponadto „linię czasu” z konkretnymi datami, która uzupełnia i systematyzuje naszą wiedzę o najważniejsze wydarzenia z zakresu rozwoju wzornictwa, czy pojawiające się inspiracje.
„Historię designu” pod red. Elizabeth Wilhide (znawczyni designu), popełnił cały zespół specjalistów: historyków sztuki, historyków wzornictwa, dziennikarzy, pisarzy, naukowców z dziedziny nowych technologii itd. Ich sylwetki znajdziemy na końcu książki. Publikacja poprzedzona jest interesującym wstępem, który w syntetyczny sposób zbiera historię designu w ujęciu globalnym – postępu nauki, przemysłu, rozwijających się potrzeb, mód i trendów. W końcowej partii książki, oprócz indeksu oraz źródeł ilustracji, znajdziemy słowniczek pojęć związanych ze sztuką i designem. To nie tylko wyjaśnienia nurtów w sztuce, ale także materiałów przemysłowych oraz definicji z zakresu marketingu; dowiemy się np. co to jest „klasycyzm”, ale i „fornir”, „maszyna żakardowa”, czy… „logo”.
Książka jest bardzo czytelna i… funkcjonalna. Można ją czytać „od deski do deski” bądź wybierać fragmenty interesującego nas czasu, tematu czy nawet konkretnego przedmiotu. Estetycznie wydana, bogato ilustrowana, staje się kilkusetstronicowym, fascynującym przewodnikiem po świecie światowego wzornictwa, rozwoju świadomości w zakresie dekoracji, użyteczności, po prostu po świecie designu.
Informacje o książce:
Tytuł: Historia designu
Tytuł oryginału: Design. Whole Story
Autor: Elizabeth Wilhide (red.)
ISBN: 9788321350141
Wydawca: Arkady
Rok: 2017